İTAAT VE İSYAN ARASINDA DÖRT ÂLİM

Mustafa Ak

05 Şubat 2022 20:06

Başlığımızın ismini oluşturan kitap Prof. Dr. Adnan Demircan’ın yeni eseridir. Hoca daha önce 4 halife 3 suikast isimli kitabını yazmıştı. Bakalım yeni kitabının ismi ne olacak? Said b. Cübeyr, Said b. Müseyyeb, Hasan Basri ve Zühri’nin Emevi iktidarı ile ilişkilerini konu alan kısa bir biyografidir. Yani yaşam öyküsüdür. Bahsi geçen âlimler Emeviler döneminde yaşamışlardır. Her birinin kendi durumları ve maceralarına göre devrin valileri ile ilişkileri olmuştur. Bu ilişkiler kişilerin durumuna göre gergin, durağan veya olumlu da olabilmiştir. Said b. Cübeyr’in iktidar ile ilişkisi genel itibariyle gergin olmuştur. Çünkü Emevi idaresine karşı bizzat isyan eden bir kişidir. Netice de idam edilmiştir. Said b. Müseyyeb Emeviler ile mesafeli olmuştur. Ama isyan etmemiştir. Genel itibariyle koz vermemiştir. Yani muhalefeti isyana dönmediği için biraz da aile bağları nedeniyle öldürülmemiştir. Yukarıda ismini belirttiğimiz Said b. Cübeyr’in idamın da Arap asıllı olmamasının etkisi büyüktür. Bu âlimlerden üçüncüsü Hasan Basri’dir. Emevi iktidarını eleştirse de muhalif olmamıştır. Yani eleştirileri insanları tedirgin etmemiştir. Genel olarak ilmine saygı duyulan bir isimdir. Zühri ise Emevi halifelerine hocalık yapmış bir isimdir. Ancak onun da eleştirdiği noktalar mevcuttur. Yukarıda ismi geçen âlimlerin bir şekilde Haccac ile bağlantıları vardır. Haccac dönemin Emevi valisidir. Devletin en güçlü ikinci adamıdır. Bir dönemin OHAL valilerinden daha yukarıda özel yetkili hatta coğrafyasının devlet başkanı sayılabilecek bir adamdır. Yönettiği coğrafya Irak, Suriye’nin bir kısmı ve İran’ı içermektedir. Türkistan fetihleri de onun denetimindedir. Emevilerin sadık ve en güçlü adamıdır. Ülkede gelir getiren toprakların ayrıca vergilerin büyük bir bölümü elinden geçmektedir. Ülkeyi ultra demir yumruk ile yönetmiştir. Âlimler ile arası pek te hoş olmamıştır. Görev adamıdır. Pek çok muhalif mesleği veya konumu ne olursa olsun onun emriyle öldürülmüşlerdir. Tarz ve yöntem bakımından günümüzün Ortadoğu yönetimlerine çok benzemektedir. İyisi ve kötüsü ile tarih sahnesinde bir izi olmuştur.

Neden Ebu Hanife yok bu çalışmada? Kanaatimce Ebu Hanife ile ilgili olayların Abbasiler döneminde olması etkili olmuştur. Çalışma Emevi dönemi ile sınırlıdır. Bana kalırsa bir diğer nedeni Ebu Hanife’nin mezhep önderi olma konumu nedeniyle ülkemizde hakkında çok farklı kitaplar yazılması nedeniyle kitapta bahsedilmemiş olabilir. Belki de dört mezhep imamının siyasi olaylara bakışı ile ilgili ayrı bir kitap planı da olabilir. Rabbim istifadeyi nasip etsin. Selam ve dua ile.

Mustafa AK Tarih Öğretmeni

[email protected]

Yorumlar

Yorum Gönder 0

Adınız

Yorumunuz onaylanmak üzere yöneticiye iletilmiştir.×

Dikkat! Suç teşkil edecek, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren, aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, müstehcen, ahlaka aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya da benzeri niteliklerde içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk içeriği gönderen Üye/Üyeler’e aittir.

Seydişehir Haber | seydisehirhaber.com

İTAAT VE İSYAN ARASINDA DÖRT ÂLİM

Mustafa AK Tarih Öğretmeni

[email protected]