انما الامم الاخلاق أن بقيت
فإن هي ذهبت أخلاقهم ذهبوا
Ümmetler ancak ahlâkî değerleriyle ayakta durur ve hayatlarını sürdürürler, bu ahlâkî değerler o ümmet(ler) de varsa, o ümmet vardır,bu değerler yoksa, o ümmet (ler) de yok olur.
İslamda ahlak Kur'an ahlakıdır, Kur'an ahlakı ise Allah merkezlidir. Bunun anlamı şudur: O'na salât ve selâm olsun Rasulullah efendimizin ve bütün insanların dar ve geniş anlamdaki bütün kulluk eylemleri, yaşam faaliyetleri Allah içindir.
Yüce Allah bir a'yet-i kerimede bunu şöyle ifade buyuruyor: "De ki: Benim namazım, ibadetlerim, kurbanlarım, hayatım, ölümüm alemlerin rabbi olan Allah içindir"
En'âm suresi 163.ayet.
Kaynağını kur'an'dan alan ahlak ilkeleri toplumdan topluma çağ'dan çağ'a özü değişmeden çeşitli isimlerle karşımıza çıkabilir evrenseldir ve bütün insanlara hitap eder.
Örnek olarak bir iki ayetin mealini verelim:" Ey iman edenler Allah için hakkı ayakta tutan, adaletle şahitlik eden kimseler olun bir topluluğa duyduğunuz kin sizi adil davranmamaya itmesin adaletli olun bu Allah korkusuna daha çok yakışan bir davranıştır Allah'a isyandan sakının Allah yaptıklarınızı hakkıyla bilmektedir"
Mâide süresi: 8.ayet
"Ey iman edenler kazandıklarınızın iyilerinden ve rızık olarak yerden size
çıkardıklarımızdan hayr'a harcayın, size verilirse gözünüzü yummanız hariç severek alamayacağınız derecede kötü ve değersiz şeyler vererek sakın hayır yapmaya kalkışmayın biliniz ki Allah zengindir övülmüştür"
Bakara suresi:267.ayet.
Yüksek ahlaki değerler İslam'ın hedefidir bu değerler insanı olgunlaştırır olgun Müslüman da iki cihanda mutlu olur.
Sevgi güven vefa çalışkanlık bilgi inanç saygı yüksek değerlerden sadece birkaç tanesidir.
Araç değerlerden ise çıkar kuşku, çekememezlik gibi,hased gibi hasletleri saymak mümkündür.Araç değerler tarafından yönlendirilen eylemler yüksek değerlerin eylemlerine müdahale edebiliyor.
Örneğin insan mesleğini çok sevdiği için, ya da kendisini çok ilgilendirdiği için değil de, maddi kazanç ya da itibar elde etmek için seçmesi araç değerlerin yüksek değerlere müdahelesidir.
Çağdan çağa toplumdan topluma değişen gelenek ve zevke bağlı olan alışkanlıklar da vardır ki onlar da alışılan değerlerdir.
Ahlak,bir ümmetin ayakta durması zinde ve aktif olması İslam'ı temsil etmesi ve Müslüman olmayan insanların İslam'a girmelerine örnek olması açısından çok ama çok önemlidir.
İnancımız,ibadetlerimiz bizi İslam'ın, Rasulullah efendimizin üstün ahlakı ile tanıştırmalıdır.
Eğer sahib olduğumuz iman, yaptığımız kulluk ve mensubuyuz diye iftihâr ettiğimiz İslam bize bu râkî,bu fâhir ahlakı sağlamıyorsa,kalbin tezkiyesine ve aklın olgun olmasına katkısı olamıyorsa, insanlarla alışverişimize ve davranışlarımıza yansımıorsa,Yüce Allah'ın dininde bir kusur,bir eksiklik olmadığına göre,o zaman kusur ve eksiklik bizdedir ve böyle birisinin istikameti yanlıştır.
ولم ار فى عيوب الناس عيبا
كنقص القادرين على التمام
İnsanların kusurları içinde
kusurunu giderebildiği halde gidermeyenin kusuru gibi hiç bir kusur görmedim.
Ahlak zayıflığı,iman zayıflığına işaret eder.
Utanmadan,hayâ etmeden çirkin ve rezil işleri yapanlar için, ahlakı Kur'an olan,mekârimi ahlakı itmam, dağınıklığı ilmam için gönderilen en üstün ahlak sahibi şanlı
Peygamber O'na salât ve selâm olsun Resulullah efendimiz bakın ne buyuruyor:"Haya ve iman ikisi birdir,biri yoksa, öbürü de yoktur"
Hakim müstedrek Hadis no: 58
Ah keşke! Toplumları milletleri ve ümmetleri her türlü hastalıktan daha fazla kemiren,içten içe çökerten bu haya ve ahlak eksikliğine ilgililer duyarlı olsa da bir de buna bir aşı için gayret etseler.Heyhât.
Yüce Allah,Rasulullah efendimizin en büyük vasfı olan büyük ve güzel ahlakı konusunda onu örnek almayı bu güzel ahlakı yaşamayı ve başka nesillere taşımayı bizlere ve bütün mümin kardeşlerimize nasip eylesin, imkanları ve insiyatifi elinde tutan kim varsa bu tahribatı önleme ve tedâvi konusunda kalblerini harekete geçirsin. Âmîn
Ahmet ÖZKAN
16 Haziran 2021 Çarşamba