Tarihler 27 Nisan 1909 yılını gösterirken bir Sultan hâl edildi. Hâl edilen Sultan her türlü ideolojiye mazhar olmuş olan Sultan II. Abdülhamid’di. Peki, Sultan Abdülhamid’in tahttan indirilme sebebi neydi? Elbette ki bizim Otuz bir mart hadisesi dediğimiz bir isyan yüzünden.
II. Meşrutiyetin ilanından sonra Meclis kurulmuş Padişahın yetkileri kısıtlanmıştı. Yıldız Sarayında ikamet eden Sultan Abdülhamid bu durumdan elbette rahatsızdı. Ancak bir isyan çıkartacak kadar ileri gidemezdi. Halkın bir kısmı’ da bu Meşrutiyet denen kavramdan rahatsızdı. Bu sebeple Hicri takvime göre 31 Mart 1325, Miladi takvime göre ise 13 Nisan 1909 da halkın bir kısmı “ Şeriat isteriz! Meclis istemeyiz” diyerek ayaklandılar. Bu isyan hareketi Selanik’teki üçüncü kol ordu ve Edirne’deki ikinci kol ordu ve yöneticileri tarafından duyuldu. Şayet ismi zikredilen ordularMeclis taraftarı idiler (Çoğu). Bu sebeple başını Mahmut Şevket Paşanın çektiği (ek olan şahsiyetler; Mahmut Şevket Paşa, Resneli Niyazi, İsmail Enver Paşa, Hüseyin Hüsnü Paşa ve Mustafa Kemal Paşa) ve kendilerine Hareket ordusu adını verdikleri askeri harekât, isyanı bastırmak üzere yola revan oldu. İsyan hızla bastırıldı (27 Nisan 1909). İsyanı Sultan Abdülhamid’in başlattığı gerekçesi ile Padişah tahttan indirildi ve Abdülhamid’in otuz üç yıllık saltanatı son buldu. Yerine, kardeşi V. Mehmet Reşat geçirildi (27 Nisan 1909).
Sultan Reşat’ın cülusu ile Osmanlı tahtında artık Meşrutiyetçi ve İttihatçıların sözü geçer oldu. Şayet, Padişah bir obje olarak görülüyor ve kukla niyetine kullanılıyordu. Sultan Reşat, babası Sultan Abdülmecid’in yaptırdığı Dolmabahçe sarayına yerleşmişti. Padişah, İttihatçılardan çok çekiniyordu. Kendisinin sonununsa abisi Sultan Abdülhamid gibi olmasını istemiyordu. Bu sebeple İttihatçıların her dediğini yapıyor adeta yönetimi onlara bırakıyordu. Hatta okuduğuma göre Enver paşa bir evrakı Sultan Reşat’ın önüne koymuş, Padişah ise okumadan mühürleyerek tasdik etmiş. Bunu gören hizmetli Paşa gidince “ Efendim neden daha okumadan onayladınız?” sorusunu sorunca padişahın cevabı “ Okusam ne değişir? Bu adamların her dediklerini yapacağımı biliyorlar!” diyerek çıkışmıştır. İşte, Sultan Mehmet Reşat’ın bu hali halk arasında olsun, devlet adamları arasında olsun “DOLMABAHÇE NOTERİ” olarak anılmaya başlanmış, Padişaha bu lakap takılmıştır.
Okuduğunuz için teşekkür ederim vesselam.
MEVLÜT HAN ÇATALER
SEYDİŞEHİR ANADOLU İMAM HATİP LİSESİ ÖĞRENCİSİ
