Öğretmenlik hem bir meslek hem de zor bir sanattır. Öğretmen kalbe ve kafaya giden yolu keşfeden sanatkârdır. Öğrencilerin yeteneklerini keşfeder ve geliştirir. Öğrencilerini kendi evladı gibi görmeli, onlara güzel ahlak kazandırmak için de uğraşmalı.
İyi öğretmenin on niteliğini sıralamaya çalışacağım.
1. Öğrencinin gönlüne girebilmeli. Kendini ve dersini sevdirmeli. Eğitim duygusaldır. Öğretmenini seven öğrenci derslerini severek çalışır ve sevdiği öğretmeninden takdir almak için her fedakârlığı yapar. Çocuklara notlarını sorduğumuz zaman yüksek not aldıkları dersleri hemen sayar, zayıf aldıkları dersleri konuşurken çoğu zaman, öğretmeni sevmiyorum, derler. Öğrenci dersini sevmediği öğretmenin dikkatli dinlemiyor, verdiği ödevleri itina ile yapmıyor, derse çalışmıyor ve zayıf alıyor. Konuşurken de öğretmen zayıf verdi,diyor. Öğretmeni severse dersi bütün dikkati ile dinliyor, derselerini çalışıyor ve iyi notlar alıyor, 90-100 aldım, diyor.
Öğrencilerimizi sevmeli ve kendimizi onlara sevdirmeliyiz. Sevemediğimiz öğrenciyi eğitemeyiz. Gönlüne giremediğimiz öğrencinin kafasına giremeyiz.
2. Kolaylaştırmalı, zorlaştırmamalıyız. Öğretmen dersine iyi hazırlanmalı, ders materyali hazırlamalı, derste motivasyonu sağlamalı, dersi kolaydan zora, basitten karmaşığa doğru anlatmalı.
Dersi özenle anlatmalı, örneklerle, şekil ve şemalarla desteklemeli. Slayt kullanmalı. Öğrencilere soru sorma fırsatı vermeli, önemli bilgileri tekrarlamalı, yazdırmalı, evde tekrar etmelerini sağlamak için ödev vermeli.
3. Öğrencilerin zekâsını geliştirmeli. Beyin bilgi ile beslenir, zekâ öğrendikçe artar. İşleyen beyin ışıldar. Beyin ve hafıza kasları vücut kaslarına benzer, spor yaptıkça vücut kasları nasıl güçlenir ve gelişirse öğrendikçe ve ezberledikçe beyin ve hafıza kasları güçlenir. İnsan beyni kolaydan zora, basitten karmaşığa doğru öğrenir.
4. Hedef göstermeli. Her öğrenci okul bitince ne olacağına karar vermeli. Hedefi olmayan yelkenliye hiçbir rüzgâr yardım etmez.
5. Öğrenciye çalışma planı vermeli. 3-4 saati kapsayan örnek plan yapmalı. Çocukların plan yapıp evlerinde çalışma odalarına asmaları sağlanmalı. Velilerle iş birliği yaparak bu plana uyup uymadıkları kontrol edilmeli.
6. Verimli ders çalışma metotlarını anlatmalı. Her öğrenci aynı metotla öğrenmez, farklı öğrenme metotlarını anlatmalı, öğrencinin en iyi öğrendiği metodu keşfetmesi sağlanmalı.
7. Velilerle görüşmeli ve iş birliği yapmalı. Çocuğunu sevmeyen veli yok fakat kaş yapayım derken göz çıkaranları çok gördüm. Velilere ahlaklı ve zeki çocuk yetiştirme metotları konusunda bilgilendirmeli. Öğrenci 6-7 saat okulda ders görüyor, günün 17-18 saati evde geçiyor. Çocuk evde planlı ders çalışırsa okulaki verimliliği artar. Evdeki hayatı velinin kontrolünde. Veli ile işbirliği yapan öğretmen daha başarılı olur.
8. Araştırma yapmayı ve öğrenmeyi öğretmeli. Öğrencilerin araştırıp anlatabilecekleri konuları önceden belirlemeli, araştırma yapmalarını ve bunu sınıfla paylaşmalarını temin etmeli. Her dersi öğretmenin anlatması gerekmez. Öğrencilerimize öğrenmeyi öğretebilmeliyiz.
9. Önemli konuları ödev vermeli, ödevleri mutlaka kontrol etmeli. Öğrencinin düzenli ders çalışmasını temin etmeli, düzenli çalışmayanların velisi ile görüşmeli, gerekirse evine gitmeli ve çocukların yazılılarda zayıf almasını beklememeli.
10. Davranış bozukluklarını konuşarak düzeltmeye çalışmalı. Teneffüslerde, bahçede, sokakta öğrencilerle ilgilenmeli; sorunları varsa çözümüne yardımcı olmalı.
Öğrencileri sınavlara hazırlamak önemli. Okul başarısı sınav sonuçları ile ölçülür.
En önemlisi öğrencilerimize dost olmalıyız, dost olduğumuzu hissettirmeliyiz, onlara hayat boyu öğrenme konusunda yol arkadaşlığı yapmalıyız. Davranışlarımızla örnek olmalıyız, asla yalan söylememeliyiz, not verirken adaletli ve cömert olmalıyız. Yanlış yaptığımız zaman özür dilemeli, özür dilemenin bir erdem olduğunu öğretmeliyiz. Öğrencinin yanında sigara içmemeliyiz. Onları alkol, uyuşturucu gibi insan aklını mahveden alışkanlıklardan uzak duracak şekilde yetiştirmeliyiz.
Karma okullarda kız-erkek arkadaşlıkları öğrencilerde hedef sapmasına yol açıyor. Evliliğin bir kader olduğu, büyük sorumluluk istediği, evlenmeyeceğimiz kız veya erkeğin peşinden koşmanın vakit ve zihin israfı olduğu anlatılmalı. Bir kız veya erkeğin peşinden gitmeye gerek yok, evleneceğimiz kız veya erkek karşımızdan gelir. Kaçamayız. O bizim kaderimizdir, evleniriz.
Akıllı insan neyi, ne zaman yapacağını bilir. Okul çağı yetenekleri geliştirme, bilgiyi artırma, güzel ahlak ve erdemler kazanma zamanıdır. İki tavşanı birden kovalayan hiçbirini yakalayamaz. Hem kız veya erkek arkadaş hem ders başarısı bir arada yürümez. Başarılı insanlar bir hedefe kitlenirler.
Öğretmen çocuklarımızı hayata hazırlamalı, onlara okul bitince ne olacakları, ne yaparak hayatta kalacakları, hedeflerine nasıl ulaşacakları konusunda yardımcı olmalı, okul idaresi ve meslektaşları ile iş birliği yaparak ömür boyu takip edecekleri bir yol haritası çizmelidir.
Beyin Vitamini: Peygamberimiz (sav) en sevilen öğretmendi, 23 sene öğretmenlik yaptı, insanları ve kıtaları değiştirdi. Onun öğretmenliğini anlatan En Sevilen Öğretmen Hz. Muhammed (sav) kitabımı doğru eğitim metotları takip etmek isteyenlere tavsiye ederim. Ayrıca Öğretmeni Başarıya Götüren Yol, öğretmenlik hatıraları ve metotları anlatan iyi bir rehber kitap. İleşitişim: Nesil, 0212 5513225