Göz tembelliği, genellikle çocukluk döneminde açığa çıkan, zamanla görme yeteneğinin azalmasıyla karakterize olmuş bir hastalıktır. Tıpta ambliyopi olarak adlandırılan bu durum genellikle şaşılıkla birlikte gelişir ve gözlerde bulanık görme şikâyeti gelişmesine neden olur.

Gözler arasındaki simetri kaybı ile gözlerin içe veya dışa doğru gezinmesi ve gözlerin derinlik algısını kaybetmesi göz tembelliğinin sık karşılaşılan belirtilerindendir. Erken teşhis edilmesi halinde tedavi edilebilen bu durum ilerlemesi halinde cerrahi müdahale gerektiren ve ciddiye alınması gereken bir göz sağlığı problemidir.

Göz Tembelliği Nedir?

Göz tembelliği, genellikle şaşılık kaynaklı, bir veya her iki gözde de gelişebilen bir sağlık problemidir. Görme yeteneğinin düzgün bir şekilde gelişmemesi veya şaşılık nedeniyle bozulması sonucunda zaman içerisinde görüşte bulanıklık gelişebilir. Erken dönem çocukluk hastalıklarından biri olan göz tembelliği ilerlemesi halinde görme kaybına neden olabilen önemli bir sağlık sorunudur.

Göz tembelliği olan bir çocuk derinlik algısını kaybedebilir. Bu durum nesnelerin yakın veya uzakta olup olmadığını anlamasını zorlaştırabilir. En yaygın karşılaşılan belirtisi olarak derinlik algısının kaybolması beraberinde bir gözü kısma veya kapatma gibi eğilimler gösterilmesiyle de sonuçlanabilir.

Göz tembelliği farklı sebepler doğrultusunda gelişebilir. Genellikle çocukluk döneminde karşılaşılan ambliyopi gözün arkasında ince bir doku olan retina ile beyin arasındaki sinir yollarında meydana gelen bazı değişimler sonucu açığa çıkar. Göz sinirlerinin kullanılmaması göz tembelliği gelişimini teşvik edebilir veya bir gözün daha zayıf olmasıyla sonuçlanabilir. Daha az sinyal alan görme tembelliği gelişen göz zaman içerisinde görme yeteneğini kaybedebilir. Astigmat, miyop veya hipermetrop vb. gözlerde kırma kusurları, katarakt ve göz kapağı düşüklüğü gibi durumların beraberinde de göz tembelliği gelişebilir.

Göz Tembelliği Belirtileri Nelerdir?

Şaşılık ile gelişen göz tembelliğinin en sık karşılaşılan belirtisi genellikle gözler arasındaki paralelliğin kaybolması ve derinlik algısının azalmasıdır. Gözlerin aynı yönde hareket etmemesi gözlerde titreme gibi bir belirti de yaratabilir. Bunun haricinde gelişen belirtiler aşağıdaki şekilde sıralanabilir;

• Bir veya her iki gözde de görme kaybı gelişmesi
• Göz kırpma sıklığında artış
• Bir gözü kısma veya kapatma eğilimi
• Gözün içe veya dışarı doğru hareket etmesi
• Başın belirli bir yöne doğru eğilmesi
• Bir nesneyi gözlerle takip edememek
• Dikkat dağınıklığı
• Baş ağrısı

Göz Tembelliği Tedavisi Nasıldır?

Göz tembelliğinin tespit edildiği evreye göre tedavisi de farklılaşabilir. Erken teşhis görme kaybının kalıcılaşmasını önlemek adına oldukça önemlidir. Göz tembelliği tedavisinde genellikle; kapama tekniği, gözlükler, lensler, göz bantları, ortoptik tedavi ve göz damlaları kullanılır. Göz tembelliğinin ileri olduğu durumlarda cerrahi yöntemlere başvurulur.

Erken teşhis edilen vakalarda kapama tekniğiyle tembel gözün daha fazla çalıştırılması hedeflenir. Süresi ve egzersizin tekrarlama sıklığı doktor tarafından belirlenir. Bu noktada göz bantlarından yararlanabilir. Ortoptik tedavi dahilinde ise tembellik gelişen göz üzerinde fizik tedavi uygulanır.

Göz tembelliğinin kırma kusurlarından kaynaklı gelişmesi halinde gözlük tedavisi etkili bir çözüm olabilir. Kırma kusurlarına yönelik bir gözlük kullanımı ile beynin her iki gözü de görmek için kullanması teşvik edilebilir.

Bazı tedavi prosedürleri dahilinde ilaçlı göz damlalarına başvurulabilir. Sağlam göze damlatılacak olan ilaçlı göz damlası ile bu gözün geçici süre bulanık görmesi ve bu sayede beynin diğer göze görmesi için sinyaller göndermesi ile çalışmalar yapılır. Böylece göz fonksiyonları aktifleştirilir.

Çocuklarda göz tembelliğine sebep olan durum eğer görmeyi azaltıcı organik bir hastalıksa (örneğin katarakt ve kornea hastalıkları gibi) ameliyat tedavisi gerekebilir. Çocuğun katarakt problemi bulunması veya cerrahi müdahale edilmeden iyileşemeyecek (göz kapağı düşüklüğü vb.) bir göz sağlığı problemi olması halinde yapısal sorunu düzeltmek adına ameliyata başvurulur. Alanında profesyonel bir hekim tarafından uygulanması ve tedavi için çok geç kalınmadığı takdirde göz tembelliği ameliyat ile tedavi edilebilir.