اذا اراد الله أمرا بامرء
وكان ذا عقل وسمع وبصر
وحيلة يعملها فى دفع ما
يات به اسباب مكروه القدر
غطى عليه سمعه وعقله
وسله من ذهنه سل الشعر
حتى اذا انفذ فيه حكمه
رد عليه عقله ليعتبر
İzê erâdellahu emran bi imriin,ve kêne zê aklin ve sem'in ve basar,ve hîyletin ye'meluhê fi def'i mê ye'ti bihî esbêbu mekruh il keder
ğattâ aleyhi sem'ehu ve aklehu ve sellehû min zihnihî selleşşa'ar,hettê izê enfeze fihi hukmehû
radde aleyhi aklehû liya'tebir
Yüce Allah'ın irade sıfatı vardır,dolayısıyla bir kul'un bir şey yapmasını dilerse,o kul akıllı, kulakları duyan ve gözleri gören, kendi kaderinin gereği başına gelecek olan acı bir şeyin sebeblerini savmak ve kendisinden uzaklaştırmak için çeşitli sebeblere ve vesilelerle teşebbüs edebilen bir kul (bile) olsa, yüce Allah o kul'un
kulaklarına ve gözlerine perde indirir(amurdan) bir kıl çeker gibi o kulun zihninden,aklından o alacağı tedbirleri alır ve kendi hükmünü infaz eder, dilediğini yapar, Yüce Allah'ın diledigi şey olduktan sonra
ibret alsın ( ve Alllah ne dilerse o olur,dilemediği de olmaz inancı ile) aklını ona geri verir.
Tercümesi biraz uzun olan bu beyitlerin daha anlaşılır anlamı şudur:
Hâkim-i hükmi ezel infaz için takdirini,
selbeder erbâb-ı aklın fikrini tedbîrini.
Nitekim;
1-اذا جاء القضاء ضاق الفضاء
İzê cêel kadâu,dâk el fadâu.
Kaza gelecekse,
geldiğinde geniş olan çöl daralır ve Yüce olan Allah'ın iradesi tecelli
eder.
2-اذا جاء القدر عمى البصر
İzê cêel keder amiyel
basar.
Kader vuku bulacaksa, vukû bulduğunda
göz görmez olur.
3-ومن كتبت منيته فى أرض
فلا يموت فى أرض سواها
Ve men kütibet meniyyetuhu fî ardin,fe lê yemûtu fî ardin sivêhe.
Kimin mukadderâtı filan yerde ölecek diye takdir
edilip yazıldıysa, başka
yerde ölmesi mümkün değildir.
Buna yapılacak en ufak
bir itiraz yersizdir ve bu itirazı yapan kişi konunun dışına çıkmış başka bir konuya girmiş olur.
Yüce Allah'in dilediği olur, dilemediği olmaz inancı hem İslam inancıdır,hem de mü'minin cüz'î iradesini dışlamaz,tedbir almasını ve aklını kullanmasını engellemez,aksine rahatlatır.
Allahım razı olacağın ve bizi rızana, kurtuluşa
felâha erdirecek,sana kavuşturacak kâmil bir imanı, özellikle bizi rahatlatacak sağlam bir kazâ ve kader inancını,ruhumuzu teslim alıp sana kavuşuncaya kadar bize yoldaş eyle.Âmîn.
Ahmet ÖZKAN
Emekli Müftü
7 Kasım 2023 Salı
