Bu başlık geçen haftaki Cuma hutbesinden takıldı zihnime.
Mahallemizdeki camiye yaklaşırken önümüzdeki hafta okulların yeni eğitim-öğretim yılına başlaması sebebiyle okunacak hutbenin, bilginin önemi, eğitim-öğretim üzerine olacağını az çok tahmin etmiştim.
Hatip ‘Alak’ suresinin ilk ayetlerini okumaya başlayınca tahminimde yanılmadığımı anladım.
Hutbenin teması da Peygamber Efendimizin “İlim öğrenmek için yola koyulan kişiye, Allah cennete giden yolu kolaylaştırır.” Buyurduğu hadisinden hareketle ‘ilim yolu, cennet yoludur’ şeklinde belirlenmişti.
Başta okunan ilk ayetlerin mealinin akabinde, kadın erkek her Müslümanın üzerine farz olan ilmin, öncelikle kişinin kendini, Rabbini ve çevresini tanıması,yaratılış gayesinin farkında olması nihayet varlığı ve bütün kâinatı doğru okuması şeklindeki açıklama doğrusu pek yerinde idi.
Seçilen ayetler ve hadislerin belirlenen tema ile uyumu güzeldi.
Vakıa söz konusu hutbede kalem ve kelamın gücünden şu suretle söz ediliyordu:
“Bizler, geçmişte olduğu gibi günümüzde de bu bilinçle ilme sarılırsak, bilim ve teknolojinin imkânlarını doğru kullanırsak insanlığa yeniden yön verebiliriz. Kalem ve kelamın gücünü hayatımıza yansıtırsak, tüm dünyaya yeniden adalet ve iyiliği hâkim kılabiliriz.İlim ve irfanı mihmandarımız kılarsak, ilahi ve insani değerlerin örselendiği ve ötelendiği günümüz dünyasına yeniden umut olabiliriz. Ancak, ilim ve irfandan uzaklaşırsak, bilgi ve teknolojiyi amacı dışında kullanırsak felakete sürükleniriz. İnsanlık, bugün içine düştüğü zulmün ve haksızlığın karanlığından, şiddet ve huzursuzluk girdabından kurtulamaz.”
Her kelimenin, her cümlenin yerli yerinde olmasına özen gösterilerek hazırlanan hutbede ‘ günümüz dünyasında ilahi ve insani değerlerin örselenmesi ve ötelenmesi’, ‘zulüm ve haksızlığın karanlığı’, ‘şiddet ve huzursuzluk girdabı’ gibi tüm insanlığı ilgilendiren can yakıcı noktalara vurgular yapılması önemliydi.
Bilgi bunun için çok kıymetliydi. Hutbede bu kıymet şu sözlerle doğrusu çok iyi ifade edilmişti:
“Bilgiyi kıymetli kılan; insanlığın faydasına olmasıdır. Sahibini Allah’ın rızasına ulaştırmasıdır. Toplumu adalete, doğruya ve iyiliğe götürmesidir. Haksızlıktan, zulümden ve her türlü kötülükten uzaklaştırmasıdır. Zihinlerin bulanmasına, nesillerin ifsadına, toplumların helâkine, dünyamızın tahribine sebep olan bilgi ise değersizdir, zararlıdır.”
Kerim kitabımız Kur’an’ın insanlıkla buluşan ilk ayetlerinde kişinin kendini, çevresini ve tüm kâinatı iyi tanımasını, doğru okumasını buyuran Rabbimizin “Kaleme ve (onun) yazdıklarına yemin olsun!” ayetiyle başlayan ‘Kalem’ isimli bir sure göndermiş olması kelamın ve kalemin gücüne İlahi bir dikkat olması bakımından son derece manidardır.
Yalın söz, kınından sıyrılmış bir kılıç; kalem, söyleyenle muhatap arasında elçi. Bilgi, kültür asırlarca bu mecralardan geçip geldi bugünlere.
Temel ölçü Allah’ın rızasıdır. Allah’ın rızasına giden yol, bilgi edinmekten ziyade ağırlığını her daim bütün hücrelerinde hissettiği sorumluluk bilincidir kişinin. Bu bilince sahip birinin elindeki bir bıçak hayatlar kurtarırken hesabı verilebilir bir hayatı yaşamayı umursamayanların elinde cinayet aracı olmuştur çağlar boyu. Kalem de kelam da bunun gibi birer araçtır nihayet. Hayat vermek için de kullanılabilir, öldürmek için de…
Koca Yunus’un ezberlediğimiz; lakin dilimizden kalbimize, kalbimizden tüm davranışlarımıza geçmesine müsaade etmediğimizi bildiğim şu meşhur dörtlüğü ille bitiriyorum:
“Söz ola kese savaşı
Söz ola kestire başı,
Söz ola ağulu aşı,
Bal ile yağ ede bir söz”
2023- 2024 eğitim-öğretim yılının tüm öğrencilerimize, öğretmenlerimize, milletimize ve memleketimize hayırlı, bereketli, başarılı olmasını dilerim.
Selamların en güzeliyle…
Hacı Halim Kartal/11 Eylül 2023
