أى برادر تو همان انديشه أى
ما بقى تو استخوان وريشه أى
Ey birâder tü hemân endişeî,mâ beka tü üstühvan u rişeî.
(İyi dinle) kardeşim! Sen ancak düşünceden ibaretsin, geri kalanın ise,varlığın bakımından kemik,tüy ve deriden ibaretsin.
Âlemin zübdesi ve hülâsası insandır, yüce Allah bu insanı melek ile hayvan arasında bir şekilde yaratmıştır,zira insanda hem akıl var,hem de şehvet var, meleklerde sadece akıl vardır şehvet yoktur, hayvanlarda da sadece şehvet vardır akıl yoktur.
Bu insan aklını kullanır ve indirilen vahye ve gönderilen Peygambere uyar da aklı şehvetine gâlib gelirse, melek gibi olur,hatta melekten de üstün olabilir,yok eğer insan, yüce Allah'ın kendisine verdiği aklı kullanmayıp cahilce davranır ve nakli yani vahiy ve peygamberi görmez de şehveti aklına gâlib gelirse, hayvanların derekesine iner,hatta hayvanlardan daha da aşağıya iner.
İnsanın aklı ve nefsi çatışma içindedir, nefsâni yönü onu kötülüklere,aklâni
ruhani ve semâvi yönü de onu iyiliğe ve temizliğe çeker.
Ruh yükselere kanat açarken,beden toprağa ve aşağılara dört elle yapışır.
Bunu şu misal ile izah ederek bu kısa yazıyı bitirelim.
Mecnun Leylâya gitmek ve Kavuşmak için deveye biniyor onun maksadı Leyla'ya kavuşmaktır, devenin maksadı ve gayesi ise yavrusuna kavuşmaktır. Eğer Mecnun yolda boş bulunursa veya bir an gaflete dalarsa devenin de yularını gevşetirse, deve fırsat buldu mu
yavrusuna dönmek için mecnun'un arzu ettiği yolun aksine ve zıddına bir yol takip eder ve geri dönmek ister, Mecnun gafletten uyanıp kendine gelinceye kadar hiçbir yol alamadığını,mesafe yürümediğini görecektir, Mecnûn ikinci kez deveyi Leyla'ya doğru sürmek ister fakat deve fırsat bulunca ve Mecnun gaflete dalınca tekrar kendi yavrusuna dönmeyi zorlayacaktır, iki kez, üç kez bu tekrar ederse Mecnun bilecektir ki benim bu deveye gücüm yetmiyor deveyi terk ediyor ve yaya olarak Leyla'ya gidiyor buradaki deve, cismi ve cismani yönü,nefsin haram arzu ve isteklerini temsil ederken, Mecnun ruhu ve maneviliği, aklı temsil ediyor, işte insan bu hayatta böyle ciddi bir mücadelenin içidedir.
Yüce Allah bizleri ve bütün mümin kardeşlerimizi, nefsini ıslah eden, tefekkür eden, aklını kullanan, haram olan şehvetlerle ve şübhelere gâlib gelen,yükseklere,âli himmetlere, Firdevs cennetine gözünü diken ve ona layık ameller işleyerek hazırlık yapan kullarından eylesin Âmîn.
Ahmet ÖZKAN
Emekli Müftü
11 Ağustos 2023 Cuma