شب گشت كه خلقان همه در خواب روند
مانندئه ماهى همه در اب روند
چون روز شد در جانب أسباب روند
وآنها ديگرند كه سوى وهاب روند
Şeb geşt ki helkân hemeh der hûvb revend
Mânendeî mahî heme der âb revend,çûn rûz
şûd der canibi esbâb revend,ve ânhâ diygerend ki sûyi Vehhâb ravend.
Gece oldu ve insanların uyku zamanı geldi, bir balığın suya daldığı gibi hepsi uykuya dalıverdi.
Gündüz olunca da İnsanlar sebeplere sarılıp sebeplerin olduğu yöne giderler ve sebeplere sarılırlar, fakat o sebepleri yaradan'a yani müsebbib ül -Esbâb olan Yüce Allah'a
gitmek başka bir şeydir.
Geceyi(uyku için) örtü yaptık.Gündüzü de çalışıp kazanmak için fırsat kıldık.
Nebe' Suresi:10,12 Ayetler.
Bütün bunlar ve dahası hem güzel, hem de büyük nimetlerdir.Bu nimetler içinde hayat sürerken, korku ve umîd içinde yüce Allah'a manen yaklaşmak başka bir şeydir.
İnsanları, hedefledikleri sonuçlara götürecek olan sebebleri ve sonuçları yaratan ve evirip çeviren yüce Allah'tır,onun için Yüce Allah müsebbib ül
esbâb'tır.
هو الفعال لا تغتر باسباب والات
Fa'alı hakiki olan yüce Allah'tır, sebeplere aletlere takılıp aldanma, mağrur olma,her şeyi organize eden her şeyi yapan ve yaratan,
kuşatan O'dur
Kişi iyi niyet sahibi olursa ve yaptığını doğru yaparsa uykusu da çalışması da ibadet sayılır ve onu yüce Allah'a yaklaştırır.
Bir mümin iyi niyetle ve ihlâslı kalp ile gece kalkıp namaz kılmak için, veya sabah namazına erken uyanıp eda etmek için o niyetle yatıp uyuduğunda, bu sıradan ve adet olan uyku onun için ibadet olur, aynı şekilde çoluk çocuğunun nafakasını ve maişetini temin etmek için sebeplere sarılıp çalıştığında, hem çalışıp kazandığı ve belki veren el olduğu için Allah'ın sevgili kulu olur, hem de ibadet içinde olmuş olur,çünkü niyet adet ile ibadetin arasını ayırıyor,
Bu güzel niyetleri yapmazsa, sıradan bir iş yapmış olur.
Muaz bin Cebel r.a şöyle buyuruyor : Ayakta ve uyanık olduğumda yaptığım ibadetlerden yüce Allah'tan ecir beklediğim gibi,uyurken de yüce Allah'tan sevap umuyorum, çünkü uykum da Allah rızası içindir,zira niyetim, gece teheccüde uyanmak, sabah namazını vaktinde erken ve mümkünse cemaatle kılmaktır.
Yüce Allah bu hususta şöyle buyuruyor:
De ki : "Benim namazım (her türlü ibadetim), hayatım ve ölümüm, alemlerin rabbi olan Allah içindir"
En'âm Suresi 161, Ayet.
Hayatı Allah merkezli olan bir mümin, dünyayı isterken niye istediğini, terkederken de niye terk ettiğini, yatarken niye yattığını, uyurken niye uyuduğunu hatta kızarken niye kızdığını ve birisini severken niye sevdiğini buğz ederken de niye buğz ettiğini bilir ve bütün bu niyetlerinden dolayı sevap alır.
Hz.Ömer efendimiz'in oğlu Abdullah'ın oğlu salim'in Hişam b. Abdülmelik ile olan bir konuşması ile bu kısa yazımızı bitirelim :
Bir gün ikisi mescitte
buluşuyorlar, Hişam diyor ki : Ey Salim iste benden ne istersen, Salim buyuruyor ki : Ben Allah'ın evindeyken ondan başka birisinden bir şey istemekten yine Allahtan utanıyorum.
Caminin dışına çıkıyorlar, Hişam salimi takip ediyor ve diyor ki : Camide benden bir şey istemedin şimdi iste ne istiyorsan vereyim,Hz Ömer efendimizin torunu Salim diyor ki Hişam'a: Dünyalık mı isteyeyim ahiretlik mi ? Hişam diyor ki : Benden dünyalık iste, Salim r.a şöyle buyuruyor : Ben, dünyayı yaratan ve onun sahibi olan Allah'tan dünyayı istememişim, nasıl dünyaya sahip olmayan ve ölünce dünyayı bırakıp gidecek, mülkü zâil olacak olan senden istiyeyim?.
Bu cevap, Yüce Allah ile mustağnî olan, yaradana doğru giden yolda yürüyenlerin( Es seyr ilellâh'ı yaşayan
büyüklerin) cevabıdır.
ما فقد من وجدك و ما وجد من فقدك
Allah'ım seni bulan neyi kaybetmiş ki,fakat sana ulaşamayan ve yolda kalan neyi buldu ki?.
Ey müsebbib ül -esbâb olan Yüce Allah! Bizleri ve bütün mümin kardeşlerimizi yaptığı her şeyi rızanı tahsil etmek için yapan, sebeplere sarılan sonra sana tevekkül eden kullarından eyle. Âmîn.
Ahmet ÖZKAN
Emekli Müftü
28 Temmuz 2023 Cuma
