Dilimize Arapçadan geçip yerleşen ‘fark’ kelimesi Türk Dil Kurumu Güncel Türkçe Sözlük’te bir kimse veya nesnenin bir başkasıyla karıştırılmamasını sağlayan ayrılık, benzer şeyleri birbirinden ayıran özellik, başkalık, ayrım, nüans olarak açıklanmıştır. Örnek kullanım, dilimizi kullanma konusunda kılı kırk yaran titizliğini bildiğimiz şair, yazar İsmet Özel’den seçilmiş:
"Emanete ihanet etmek veya etmemekle insan öteki mahlûkattan ayrılır veya onlardan farkı kalmaz."
Çok kullanılan ve belki bu yüzden ‘fark etmez’ diyerek çok umursamadığımızı yaparak- yaşayarak yöntemiyle gösterdiğimiz bu kelimenin ‘fark atmak, fark etmek, fark gözetmek, farkında olmak, farkına varmak, fark yapmak’ olarak deyimlerimizde yaşayan örnekleri olduğunu bu vesileyle hatırlamış olalım.
Seçimler sebebiyle seçmende farkındalık oluşturma çabasındaki siyasi liderimiz büyük bir aşk ve şevkle her cümlesinde içinde ‘farkında mısınız?’ sorusunun bulunduğu konuşmasını yapıyor…
Dikkat ettim: Rakiplerinin isimleri yerine ‘bunlar…’ zamiriyle işaretlediği cümlelerin her birine ‘bunlar kalırsa…’ diye başlayıp olabilecek muhtemel kötülüklerin bir bir adlarını zikrederek bunlarla karşılaşacağımızın ‘farkında mısınız?’ sorusuyla bitiriyor.
Konuşmada hedef kitleyi etkileme gücünü nakarat gibi her cümlenin sonunda bir öncekinden daha güçlü söylediği bu soruyla sağlamaya çalışıyor…
“Farkında mısınız?...
Bunlar gelirse on milyondan fazla sığınmacı daha Türkiye’ye gelecek!
Dolar otuz liraya dayanacak! Farkında mısınız?
Bunlar gelirse bir kuru ekmek on liraya çıktığında sefalet derinleşecek, bu kaçaklar, sığınmacılar, potansiyel suç makinesine dönüşecek, yağmalar başlayacak! Farkında mısınız?
Bunlar gelirse… Şehirler, sığınmacıların, mafya çetelerinin, uyuşturucu baronlarının kontrolüne geçecek!
Kadın cinayetleri artarak devam edecek, genç kızlar kendi başlarına sokağa çıkamayacak!
Domuz bağıyla insanları öldürenler, iktidara ortak olacak!
Teröristlere taviz vererek ülkeyi yönetecek, her meşrepten terörist memlekete, meclise sokacaklar! Farkında mısınız?
Hatip bunları ateşli bir hitapla sıraladıktan sonra tehlikeyi önlemek için insanları ahlaki, vicdani ve vatani sorumluluklarını yerine getirmek üzere sandığa gitmeye çağırıyor.
Tekrarlarla şiirsellik kazanan bu ateşli hitabı dinlerken farkında olmamız istenen bazı tehlikeler gözümüze sokulmaya çalışılırken bazılarının ya yok sayıldığını veya üzerine aşırı duygusallık sosuna batırıldığı için hemen farkında olmamızın el çabukluğuyla engellendiğini fark ettim.
Mesela dolar neyse de şu ‘teröristlere taviz vererek…’ diye başlanarak ifade edilen tehlike konusunu ‘bir şeylerin farkında olma’ bağlamında oldukça manidar bulduğumu söyleyebilirim. ‘Katillere özgürlük’ sloganları eşliğinde yürütülen bir kampanyanın tam göbeğinde durdukları apaçık ortadayken… Anlayabilen beri gelsin:
Sözün tam da burasında mukabil, muhalif cümleler doluşuyor beynime. Bunlar gelirse diye başlayıp ‘farkında mısınız? sorusuyla biten…
Bunlar gelirse Kandil bir daha hiç sönmemek üzere Çankaya’ya taşınacak! Farkında mısınız?
Fatih’in emaneti ve vasiyeti Ayasofya’nın uzun süren bir hasretten sonra bu hükümet döneminde yeniden camiye dönüş sevinci kursağında kalacak! Farkında mısınız?
Mustafa Kemal Atatürk’ün ‘Tam bağımsızlık’ hedefine epeyce yaklaşmışken bunlar gelirse yüz yıl önce yurdumuzdan attığımız işgalcilerin her türlü istekleri anında karşılanacağı için bu hedeften tornistan etmiş olacağız! Farkında mısınız?
Savunma sanayi alanında yapılanlar başta olmak üzere bu milletin onca sene emek emek meydana getirdiği ne varsa yıkıp yok edileceğini göğüslerini gere gere söylediklerine göre iktidara gelirlerse gözlerini kırpmadan yıkacaklar! Farkında mısınız?
Anadolu’ya umut bağlamış ne kadar mazlum varsa üzülecek, tescilli ne kadar düşmanımız varsa bayram edecek Sultan Abdülhamid Han’ın indirilişinde yaşandığı gibi! Farkında mısınız?
Sözlüğe bir daha dönüp bakıyorum. ‘Farkında olmak’ deyiminin son bir karşılığını daha görüyorum kapatmadan önce. Peyami Safa’nın tanıklığıyla şöyle söylüyor:
Görülmesi veya bilinmesi gereken şeylerden haberi bulunmak, kavranması gereken bir şeye dikkat etmek: 'Farkında olmadan kendini bir gün bu pis, hastalıklı, cerahatli suyun dibinde bulacaksın.'
Evet, gerçekten farkında olmamız gereken tehlikeler var. Bunların ne kadar farkında olup olmadığımızı seçerek göreceğiz.
Hayırlısı olsun.
Selamların en güzeliyle…
Hacı Halim Kartal/ 23 Mayıs 2023
