Bir gün adamın biri Hz. Musa'ya geldi:
"Ya Musa, ne olur dua ette ben hayvanların dilinden anlayayım ve bundan kendime hisseler çıkararak daha iyi bir insan olayım," dedi.
Hz. Musa:
"Kaldıramayacağın bir yükün altına girmeye çalışma, bu halin senin için daha hayırlıdır," dedi.
Fakat adam dinlemedi, ısrar etti:
"Ya Musa ne olur hiç değilse kapımda yatan köpekle horozun dilini anlayayım,"dedi.
Hz. Musa her ne kadar bundan vazgeçmesi için çalıştıysa da adam istediğinde ısrarlıydı. Bunun üzerine Hz. Musa ona dua etti. Adam sevinerek evine döndü. Ertesi sabah hizmetçisi sofrayı kurarken bir parça ekmek fırlayıp düştü. Horoz koşarak ekmeği kaptı. Köpek buna çok kızdı.
"Bre horoz bu yaptığın doğru mu? Sen buğdayda yiyebilirsin arpa da. Mısır da yiyebilirsin, küçük taneleri de. Bense ekmekten başka bir şey yiyemem, neden benim rızkımı alıyorsun?" dedi.
Horoz cevap verdi:
"Haklısın fakat hiç üzülme yann bizim efendinin eşeği ölecek, sen de böylece karnını iyice doyuracaksın," dedi.
Bunu duyan adam hemen eşeği pazara götürerek sattı.
Ertesi sabah da, "Bakalım köpekle horoz ne konuşacaklar?.." diye onların yanına geldi.
Köpek horoza sitem ediyor:
"Yahu horoz hani eşek ölecekti, biz de karnımızı doyuracaktık," diyordu. Horoz:
"Eşek Ölmeye öldü lakin başka yerde çünkü sahibimiz onu sattı. Fakat hiç merak etme yarın at ölecek, o zaman da daha büyük ziyafete konacaksın," dedi.
"Bunu duyan adam hemen ahıra koştu, atı aldığı gibi pazara götürüp sattı. Sevinerek evine döndü.
"Bu hayvanların dilini öğrenmem çok iyi oldu böylece zarardan kurtuldum," diye düşünüyordu.
Ertesi sabah yine "Acaba ne konuşacaklar?.." diye köpekle horozun yanına gitti. Köpek yine horoza sitem edip duruyordu:
"Yahu horoz kardeş, bu sefer de, dediğin olmadı, yoksa, sen de mi yalana başladın?.." dedi.
Horoz:
"Hayır ben yalan söylemedim at ölecekti lakin sahibimiz, efendimiz onu da sattı. Fakat merak etme, yarın efendimizin çok değerli kölesi ölecek o zaman onun hayrına yemekler, helvalar verilecek hepimiz doyacağız," dedi.
Bunu duyan adam hiç beklemeden, kölesini götürüp sattı.
"Bu horozla köpeğin dilini öğrenmem iyi oldu. Böylece bir çok zarardan kurtuldum," diye düşünerek sevindi. Ertesi gün yine köpekle horozun yanına gitti. İkisi yine konuşuyorlardı. Köpek bu sefer çok kızgındı:
"Yalancı horoz, hâni köle ölecek bu sayede karnımız doyacaktı, günlerdir beni yalanlarınla avutuyorsun, bu sana yakışır bir davranış mı?" dedi.
Horoz da:
"Ben yalancı değilim ve yalan söylemem," diye başladı. "Köle öldü fakat burada değil başka yerde. Çünkü sahibimiz onu da sattı. Ama hiç iyi etmedi. Çünkü bu sefer sıra kendisine geldi. Zira ilkin kaza, belâ eşeğe gelecek, böylece sahibimiz beladan ve kazadan kurtulmuş olacaktı. Eşeği satınca, onun yerine ata geldi, atı da satınca onun yerine köleye geldi, köleyi de satınca bela kendisine geldi. Sura onda, yarın sahibimiz ölecek, o sayede hepimiz doyacağız," dedi.
Bunları duyan adam ah vah etti, dövündü durdu, ama neye yarardı ki, iş işten geçmişti bir defa.
Böylece tamahkârlığın cezasını canıyla ödedi.
*Mesneviden Öyküler.
