İdealist insan şikâyet etmez, çözüm üretir.
Eğitim konferansları veriyorum. Birçok yerde şikâyet dinliyorum.
Başarının iki önemli düşmanı vardır:
Şikâyet: Şikâyetin olduğu yerde eğitim biter, der Dr. Nurettin Topçu.
2. Mazeret: Mazeret bulan, iş yapmaz. Bin mazeret bir işe yaramaz. Bir milyon mazeret yapılmayan işin yerini tutmaz.
Eğitimin Türkçesi’ni yazmış Prof. İsmail Aydoğan. Bir solukta okunabilecek oldukça faydalı bir kitap. Tanzimattan beri eğitimde Batı’yı kopyaladığımızı, kendimize has bir eğitim sistemi geliştirmediğimizi anlatmış. YERLİ BİR EĞİTİM SİSTEMİ öneriyor.
“İdealist insan” yetiştirmek gerektiğini vurgulayan Prof. Aydoğan, idealist insanda bulunması gereken nitelikleri belirleyip, ona göre bir eğitim sistemi kurgulamak gerektiğini anlatmış.
“İdealizm, bilmekten çok inanmadır ama inanmak için bilmek, bilmek için ise inanmak gereklidir. İdeal, işin birinci boyutu ve en önemli olanıdır. Bu boyutta tarih öğretiminin bilmekten daha çok inanmaya dayalı olarak yapılması gerekir.”(Eğitimin Türkçesi, s.38)
İnsanı harekete geçiren şey, düşünceleri ve inançlarıdır. Bir şeyi yapabileceğine inanmayan insan harekete geçmez. İdealizm insanı harekete geçiren en önemli güçtür. Tarihi yapan ve değiştiren insanlar ideal düşüncelere sahiptirler.
“İnsan bedenden önce ruh, akıldan önce vicdandır.”
Ekonomi öncelikli hayat zihinsel köleler meydana getirir” diyor Prof. Aydoğan.
Kendi kültür, gelenek ve inançlarımıza uygun bir eğitim sistemi kurmamız gerekir.
Eğitimin öznesi öğretmendir. Okul; bina, sınıf, tahta, sıradan ibaret değildir. Okula ruh veren, eğitimi canlandıran öğretmendir. Öğretmenlerimizi idealist yetiştirmemiz lazım. Bunun için eğitim fakülteleri yeniden düzenlenmeli.
Öğretmen bilgili, donanımlı, idealist, medeniyet tasavvuru olan, bilge bireyler olmalı; sabırla çalışmalı ve fedakârca hareket etmeli. Öğrencilerini kendi evladı gibi görmeli, kendi çocukları ile nasıl ilgileniyorsa öğrencileri de öyle ilgilenmeli. Kendi çocuklarını nasıl bir geleceğe hazırlıyorsa öğrencilerini de aynı özenle yetiştirmeye çalışmalı. Evlatlarına nasıl davranıyorsa öğrencilerine de öyle davranmalı.
Eğitim, terbiye demektir. Çocuklarımıza insanca yaşamayı, hayatın gayesini, erdemli ve fazilet sahibi olmayı öğretmeliyiz.
Gençler, kimseye muhtaç olmadan, kimseye yük olmadan, kimseye minnet duymadan yaşamak için yeteneklerini geliştirmeli; ataların deyimiyle bir baltaya sap olmaya bakmalıdır.
İşini en iyi yapma ahlakına sahip gençler yetiştirmeliyiz.
Ahlaklı olmak işini en iyi yapmak için çalışmayı gerektirir.
Mehmet Akif, İstiklal Marşı’nı yazma kararı verdiği zaman sıra arkadaşı Hasan Basri Çantay’a şöyle der:
“En iyi şiiri yazmalıyız.”
Bunun için gecesini gündüzüne katar, o sırada ikamet ettiği Taceddin Dergâhı’nın duvarlarına dörtlükler yazar, yazdıklarını tekrar tekrar okur. Sonunda İstiklal Marşı yarışmasına katılan 724 şiiri geçecek mükemmel bir eser ortaya koyar.
Ahlak, insana sorumluluk duygusu verir. Gençlerimize ömür boyu alnı açık, başı dik ve onurlu yaşama ideali verebilmeliyiz.
“Kim kazanmazsa bu dünyada bir ekmek parası;
Dostunun yüz karası, düşmanın maskarası” der Mehmet Akif.
Gençlerimiz onurlu olmayı erdem kabul etmeli ve onurlarını korumak için çalışmayı en önemli erdem saymalılar.
Eğitim sistemi bilgili, bilinçli, becerikli insan yetiştirebilmeli. Güzel ahlakı benimsetmeli.
Peygamberimiz (sav), İslam güzel ahlaktır, buyurur.
İslam ahlakı, insanı dünyada olgun ve erdemli insan olma hedefi verir; ahirete hazırlar, cenneti kazanma hedefi gösterir. Cenneti kazanmak için insan iman sahibi olmalı, ihlasla çalışmalı, insanlara faydalı olmaya gayret etmeli, çok sevap kazanmalıdır.
“İnsanların hayırlısı, insanlara faydalı olandır” buyurur Peygamberimiz (sav).
Prof. Aydoğan idealist insanda üç nitelik arar:
1. Geçmişi bilmeli. Geçmişi bilmeyen geleceği inşa edemez.
2. Geleceği inşa etme hayali olmalı. Hedefi olmayan kimse çalışmaz, çabalamaz, gayret göstermez. İnsanı, ulaşmak istediği hedefler harekete geçirir.
3. Bugünü değerlendirme azim ve kararına sahip olmalı.
Nitelikli insan işini kaliteli yapar; zarafet, nezaket ve idealizmle hayatını yaşar.
İdeali olmayanın ahlakı, ahlakı olmayanın ideali olamaz.
Beyin Vitamini: Eğitimin Türkçesi, Pegem Akademi yayınları arasında çıkmış. Eğitim, insan yetiştirme, geleceği inşa derdi olanlara tavsiye ederim.
