Dilimizden düşürmediğimiz kelimelerden biridir hak. Gelin görün ki neyi dilimize pelesenk ediyorsak en çok da onun ifade ettiği anlamın uzağında yaşıyoruz.
Sabah şöyle bir düşündüm!
İstiklal marşımızdaki ?Hakkıdır Hakk?a tapan milletimin istiklal? mısraındaki ?Hakkk?a tapmak?,Allah?a inanmak, doğruluğu ilke edinmek, dürüst olmak vb. anlamlara geliyor.Biz bunu haftada an az iki defa söylüyoruz veya dinliyoruz.
Gene Mehmet Akif?in gerçek yaşamda da düstur edindiği şu dizeleri aklıma geliyor.
?Üç buçuk soysuzun ardında zağarlık yapamam
Hele hak namına haksızlığa ölsem tapamam.?
Bizlere ne oldu?
Her türlü haksızlığı yaptıktan sonra ?Hakkını helal et? deyiverip kurtulacağımızı sanıyoruz işin içinden.
Birine maddi manevi zarar vermişsek vicdanımızın rahat edeceği bir bedeli ödedik mi de hakkını helal etsin adam bize? İşin o kısmı umurumuzda olmuyor tabi.
Sen çalışırken işinin hakkını verme,ücret olarak hakkından fazlasını bekle.
Hakkını arama,birileri umduğundan da alasını getirsin, ağzının hizasına yaklaştırsın.
Ben onun hakkından gelirim de, kendine söz geçireme.
Hak hak deyip de kendinden, kendi meşrebinden olanlardan başkasına yaşama hakkı tanımayan bir anlayışa sahip olanlarımız var.
Kelimeler mi anlamını yitirdi, biz mi anlamsızlaştık? Korkunç bir değerler erozyonu yaşıyoruz millet olarak.
Kim haklı,kim haksız?
Nasreddin Hoca merhum davacıyı dinler haklısın,der adama; davalıyı dinler, bu defa ona da haklısın, demekten kendini alamaz.
Hoca, her sorun?un en az iki boyutu olduğuna dikkat çekmek istemiştir;bunu anlayabiliyoruz. Anlayabiliyoruz da dilimizle gönlümüzün hak hukuk konusunda farklı kulvarlarda koşturup durmasını anlayamıyoruz. Çifte standart dedikleri bu olsa gerek.
Güzelim ülkemizde yıllardır sonu gelmez tartışmalarda bir soru beynimize çakılır durur adeta:
Bu karar siyasi mi hukuki mi?
Siyasi ise orada hak yok.
Sürekli haksızlık yapıp duruyoruz oğlumuza kızımıza, akrabamıza komşumuza,hiç kimseye olmazsa kendimize.
Halbuki her Cuma imam hutbe okuyup da minberden inmeden bir ayet ve mealini okur, mihraba öyle yönelir.Çoğumuz biliriz: ?Allah adaletle emrediyor, ?? ile başlayan bu ayeti.
Dinler, namazımızı da kılar, bildiğimiz şekilde hayatımızda ciddi hiçbir değişiklik yapmadan yaşamaya devam ederiz.
Adamı kandıracaksak, yalanımıza kuvvet kazandırmak için ?Kur?an hakkı için doğru söylüyorum? deriz.
Hakka inanmak
Haktan ayrılmamak
Hakkını teslim etmek
Hakkını vermek
Hakkını aramak
Hakkından gelmek
Hakkına razı olmak
?.
İçinde ?Hak? kelimesi olan o kadar deyim ve atasözümüz var ki! Gündelik hayatımızda bunları o kadar çok kullanıyoruz ki!
?Ey hak yaşa, ey sevgili millet yaşa, var ol!? der,T. Fikret Millet Şarkısı şiirinde.
?Hak? kelimesini çok sarf ediyor olmamız haksızlık yapmamıza, haksızlığa uğramamıza mani olmuyor.
Öğrencimiz kopyanın zerresine itibar etmeden başarmayı ta gönlünün içinde duyuyor mu, aynı miktarda aynı marka bir ürünün yan yana iki marketten birinde ötekinden elli kuruş daha fazlaya satılamayacağını gerçekten müşahede edebiliyor muyuz, herhangi bir mal veya hizmet alımında kazıklanmayı aklımızın ucundan geçiremeyebiliyor muyuz?? Cevaplarımız olumsuzsa, içimizde arızalar var, demektir.
Çözümün birçoğumuzun belki de adını ilk kez duyduğu bir şairimizde olduğunu düşünüyorum.
Şair İbrahim Alaadin Gövsa şöyle diyor:
?Hak sevgisi kazanmalı vicdanlar
Ancak böyle mutlu olur insanlar?
Galiba temel sorunumuz bu. Vicdanlara ?Hak? sevgisi kazandırmada.
Hakkını bilen, işini hakkıyla yapan, hakkını arayan, ve hak namına haksızlığa ölse tapmayan bir toplum olmak, böyle bir toplumda yaşamak dileğiyle. Hacı Halim KARTAL
