Mustafa Ak

İKİNDİ GÜNEŞİ

08 Ocak 2023 13:22

İkindi Güneşi, bu kavramı coğrafi bağlamından farklı düşündüğümüz zaman karşımıza şöyle bir sonuç çıkacaktır. Tarih alanında kısa zamanda çok iş yapan hükümdarları nitelemek için kullanılan bir kalıptır. Çünkü İkindi güneşinin süresi kısa ama gölgesi uzundur. Bu benzetme kullanılarak Osmanlı tarihinde Yavuz Sultan Selim ve Anadolu Selçuklu tarihinde İzeddin Keykavus dönemlerine dikkat çekilmiştir. Öncelikle İzeddin Keykavus dönemine bakalım.

Gıyaseddin Keyhüsrev’in büyük oğlu olan İzeddin Keykavus, taht mücadelesinde rakip olabilecek Alaaddin Keykubad’ı hapsettirmiştir. Fakat öldürmemiştir. İleride görülecektir ki Selçuklulara en parlak dönemini Keykubad yaşatacaktır. Karadeniz kıyısında Sinop limanını fethetmiştir. Bu olay sonrası Trabzon Rum devleti Kösedağ Savaşına kadar Türk hakimiyetinde kalacaktır. Bir isyan sonrası elden çıkan Antalya limanı , İzeddin Keykavus döneminde geri alınmıştır. Doğu’da yaşanan Ermeni isyanı sona erdirilerek, bölgede otorite yeniden sağlanacaktır. Tüm bu işleri 9 yıl içerisinde yapmıştır. Bu şekilde hem devleti toparlamış hem de kendinden sonraki yükselme devrine zemin hazırlamıştır. Vefat etmiş ve sonrasında Sivas Şifaiyye medresesindeki türbeye defnedilmiştir.

Yavuz Sultan Selim ise, Osmanlı devletinde 1512-1520 yılları arasında iktidarda kalmıştır. Trabzon sancakbeyi iken, babasının Şah kulu isyanına karşı etkisizliğinden dolayı babasına karşı isyan etmiştir. Sonrasında babasının saltanatına son vermiştir. Kardeşleri ile hakimiyet mücadelesi vermiştir. Fakat bu mücadeleler sonrası kardeşlerini öldürtmüştür. Anadolu’da yaşanan Şahkulu isyanını bitirerek devlet otoritesini yeniden kurmuştur. Olayların planlayıcısı olan Safevi devletini 1514 yılında Çaldıran savaşında yenmiştir. Bu zafer Anadolu’da bugünkü mezhep dengesinin kurulmasını sağlamıştır. 1515 Turnadağı savaşı ile Maraş merkezli Dulkadir beyliği, Osmanlı hakimiyetine alınarak Anadolu Türk siyasi birliği sağlanmıştır. Mısır merkezli Memluk devleti 1516 Mercidabık ve 1517 Ridaniye savaşları ile Osmanlı hakimiyetine alınmıştır. Bu olay sonrası Osmanlı devleti, hilafet merkezi olmuştur. İslam dünyasının siyasi liderliği ele alınmıştır. Bu liderlik, Yavuz Sultan Selim’in İkindi güneşi misali saltanatı kısa olsa da tarihteki rolünün devamını sağlamıştır. O günden sonra Osmanlı siyasi hakimiyeti olmayan İslam coğrafyasında İslam dünyasının liderliği yani dini misyon ile söz sahibi olmuştur.

Her iki hükümdar da saltanatları kısa olsa da önemli işler başarmışlardır. Pek çok liman, şehir ve stratejik alan onların eliyle fethedilmiştir. Kritik noktalarda müdahale ile devletin dağılmasını engellemişlerdir. Fiziki olarak toprak kazancı yanında mali anlamda devlet hazinesi en güzel dönemlerini yaşamıştır. Her ikisi de ikindi güneşi gibi tarihe etki edecek önemli hamleler yaparak tarihimizdeki yerlerini almışlardır. Rabbim bizlere hayırla anılacak işler yapmayı nasip etsin. Selam ve dua ile

Mustafa AK

Seydişehir AİHL Tarih öğretmeni

[email protected]

Yorumlar (0)

Kalan karakter : 450

Gönderilen yorumların küfür, hakaret ve suç unsuru içermemesi gerektiğini okurlarımıza önemle hatırlatırız!

Yazarın Diğer Yazıları

ÇAKA BEY
24 Eylul 2023 13:22

FİLİSTİNDE ŞEHİT OLAN TÜRK PİLOTLARININ HİKAYESİ
17 Eylul 2023 13:22

İNTİHAR
28 Ağustos 2023 13:22

ANTALYA SEYAHATİNE DAİR NOTLAR
14 Ağustos 2023 13:22

OSMAN GAZİNİN KAHTADAKİ SOYU
08 Ağustos 2023 13:22

MUSTAFA SABRİ KÜÇÜKAŞÇI
31 Temmuz 2023 13:22

BANDIRMA FÜZE KULÜBÜ
25 Temmuz 2023 13:22

SÖĞÜT İZLENİMLERİ
18 Temmuz 2023 13:22

ERTUĞRUL OTAĞINDAN SELAMLAR
13 Temmuz 2023 13:22

YA HAFIZ YA KEBİKEÇ
25 Haziran 2023 13:22

MAYNA KANADINDA TAŞKENT
22 Haziran 2023 13:22

MAYNA KANADINDA TAŞKENT
12 Haziran 2023 13:22

MEKÂNI İDRAK EDEBİLMEK YAHUT BİR İSTANBUL HATIRASI
05 Haziran 2023 13:22

İDRİS-İ BİTLİS-İ
29 Mayıs 2023 13:22

ALPARSLAN’IN ÖLÜMÜ
29 Mayıs 2023 13:22

STATÜKO MERDİVENİ
29 Nisan 2023 13:22

SAVAŞTAN ÖNCE SURİYE
25 Nisan 2023 13:22

ALİ YAKUP CENKÇİLER
20 Nisan 2023 13:22

GAF
03 Nisan 2023 13:22

İHANETİN ADI: RECİ OLAYI
29 Mart 2023 13:22

SILTO
19 Mart 2023 13:22

SİYON KATIR BİRLİĞİ
12 Mart 2023 13:22

TARİH ŞUURU
01 Mart 2023 13:22

TÜNEL
19 Şubat 2023 13:22

YAZMAK VE YAZMAMAK ARASINDA
18 Şubat 2023 13:22

İSMAİL LÜTFİ ÇAKAN
28 Ocak 2023 13:22

CELALETTİN KARATAY
23 Ocak 2023 13:22

KIRIM, KIRIM, KIRILAN KIRIM
14 Ocak 2023 13:22

SEZAİ KARAKOÇ’UN GÖZÜYLE
01 Ocak 2023 13:22

SAMANİLER
27 Aralık 2022 13:22

MEMLÜKLER
18 Aralık 2022 13:22

DOĞU TÜRKİSTAN
03 Aralık 2022 13:22

MAARİF VEKİLİ
19 Kasım 2022 13:22

ŞEHZADE ABDÜLKERİM VE HİLAFET MESELESİ
15 Kasım 2022 13:22

SAİT HALİM PAŞA
06 Kasım 2022 13:22

ŞİBLİ NUMANİ
30 Ekim 2022 13:22

CELAL HOCA
21 Ekim 2022 13:22

ÜÇ KÖYÜN AĞASI KİR FARD
15 Ekim 2022 13:22

MTO AKSARAY
10 Ekim 2022 13:22

TARİHİMİZDEN DEĞER ÖRNEKLERİ
27 Eylul 2022 13:22

LALA MUSTAFA PAŞA
22 Eylul 2022 13:22

HEDEFE GİTMEK İÇİN YOLU GÖRMEK ŞART DEĞİLDİR ÖNEMLİ OLAN İNANMAKTIR
08 Eylul 2022 13:22

ÇETMİLİ ALİ ÇAVUŞ
31 Ağustos 2022 13:22

MAKEDONYANIN KUVVACILARI NASIL KURŞUNA DİZİLDİ?
25 Ağustos 2022 13:22

SEYYAH-I İSLAM ABDÜRREŞİT İBRAHİM EFENDİ
20 Ağustos 2022 13:22

KERBELA’NIN TEVVABİNİ OLMAK
09 Ağustos 2022 13:22

MEDENİYET TASAVVURU OKULU
05 Ağustos 2022 13:22

SAVUNMA SANAYİ
24 Temmuz 2022 13:22

OSMANLI İMPARATORLUK MUYDU?
17 Temmuz 2022 13:22

TARİH NE İŞE YARAR?
03 Temmuz 2022 13:22

BÜLBÜLÜN KIRK ŞARKISI
28 Haziran 2022 13:22

Balkan Ninnisi.
22 Haziran 2022 13:22

YER İSİMLERİ ŞEHRİN HAFIZASIDIR
12 Haziran 2022 13:22

YEREL TARİHE DAİR İKİ ÇALIŞMA
20 Mayıs 2022 13:22

BİR İNSAN, BİR MEKÂN, BİR HİKÂYE
14 Mayıs 2022 13:22

ARİFELİK-BAYRAMLIK
30 Nisan 2022 13:22

KALBİN ATAR İKEN
24 Nisan 2022 13:22

ANLAT BAKALIM HOCAM: BİR CAMİ REHBERİNİN ANILARI
24 Nisan 2022 13:22

SELÇUKLU SARAYINDA BİR DARBE GİRİŞİMİ
16 Nisan 2022 13:22

SAADET ASRININ KUR'AN BÜLBÜLLERİ-2-
14 Nisan 2022 13:22

BİR YÖRÜK ÇOCUĞUNUN HATIRALARI
10 Nisan 2022 13:22

İHSAN SÜREYYA SIRMA
06 Nisan 2022 13:22

ÖLMEDEN KIYMETİ BİLİNMEYENLER
29 Mart 2022 13:22

ÇANAKKALE
19 Mart 2022 13:22

EĞİTİM TARİHİNE DAİR BİR ESER
08 Mart 2022 13:22

İSLAM MEDENİYETİNİN BATMAYAN GÜNEŞİ ENDÜLÜS
06 Mart 2022 13:22

FİLMDİ GERÇEK OLDU
27 Şubat 2022 13:22

GÜLCE HİKAYESİ-2-
20 Şubat 2022 13:22

MAKAMINI KUMRULARA AÇAN BÜROKRAT
14 Şubat 2022 13:22

BİR TÜRKMEN BEYLİĞİNİN TARİHÇESİ
09 Şubat 2022 13:22

İTAAT VE İSYAN ARASINDA DÖRT ÂLİM
05 Şubat 2022 13:22

ÖĞRETMEN
29 Ocak 2022 13:22

KÖR KIZIN GÖNÜL GÖZÜ
27 Ocak 2022 13:22

AŞKA ALFABE YETMEZ
22 Ocak 2022 13:22

SÜKÛTUM SEVDAMDAN GELİR
18 Ocak 2022 13:22

SEÇ-ME-Lİ DERSLER
15 Ocak 2022 13:22

TARİHİN EFSANELERİ: HALİD BİN VELİD
01 Ocak 2022 13:22

İLBER HOCADAN TAVSİYELER
27 Aralık 2021 13:22

İMDATTAN İSYANA MORA RUMLARININ 100 YILLIK HİKAYESİ
19 Aralık 2021 13:22

Tüm Yazılar