AYŞE ÜNÜVAR/UZM.PSK.DNŞ.
İMECE
02 Şubat 2022 14:30Bugün benim tarlaya Yarın senin tarlaya İş ola kolay gele İmecemiz şen, ürünümüz bol ola
Bugün benim tarlaya Yarın senin tarlaya İş ola kolay gele İmecemiz şen, ürünümüz bol ola
Eskidendi, eskimeyen zamanlardan, dağların dağlara kavuştuğu, insanın insanı anladığı, yürekçe konuşulduğu zamanlardan. Güzel Anadolu’muzun kırsal kesimlerinde, dostlukların, akrabalıkların, komşulukların unutulmadığı yerler vardı. İnsanın gülen bir yüze, kucaklayıcı bir söze, düştüğünde kaldıracak bir ele ihtiyacı vardı… Şehirlerin keşmekeşliği insanı yorarken bir köyde horozların ötmesiyle doğan sabahlar vardı…
Köylerde, kırsal kesimlerde, toprağın insanı doyurduğu yerlerde erkenden kalkılır, gün doğmadan işe başlanırdı. “Güneş üstüne doğmadan kalk ve işe koyul yoksa beti bereketi kalmaz yaptığının.” diyen büyükler vardı. Toprak yüz güldürsün, ürün versin diye çabalayan, kazma, kürek çalışan, kadınlı erkekli alın teri döken Anadolu insanı vardı. Köy yerinde işler yoğun, emek çok, zaman azdı. Bu sebeple ezanla kalkılır, alaca karanlıkta tarlaya, bağa, bahçeye, dağa, ovaya akın edilirdi. Zor bellenen bu işlere gidilirken türküler mi yakılmaz, şakalar mı edilmez, oyunlar mı oynanmazdı. Evet zaman azdı. Yağmur yağmadan hasat başlamalı, kışlık hazırlıklar yapılmalıydı. Ya da bahar burnunu gösterir göstermez tarla sürümeli, tohum toprağa gömülmeliydi. İşte güzel Anadolu insanımızın kalp sesi aynı vurunca bir elden işlenmeye başladı toprak ve bir elden edildi her hasat. “Falancanın tarlası sürülmeden kaldı. Elleri değmedi, hastaları var!” Cümleleriyle başlayan bir iyilik hareketiydi imece. Yaşlıların, hastası olanların, kocası olmayan kadınların, askerde oğlu, okulda kızı olanların bağına bahçesine öncelik verilirdi…
Hep bir elden tarlalar sürülüyor, ekiliyor, biçiliyor, hasat edilenler ambarlara taşınıyor. Taşıyacak traktörse traktörler, at arabası ise arabalar paylaşılıp o gün ihtiyacı olan kişinin işi tamam ediliyordu. Falancanın tarlası biçilirken genç kızlar, yeni gelinler hasat yapanlara yemek hazırlıyor. Yiyecekleri çıkınlara dolduruyor ve tarlaya götürüyorlardı. Başkasının işi değildi yapılan! İmece usulü köy yerlerinde kendi işiymiş, kendi kesesiymiş gibi canla başla yapılıyor, “Bugün senin kış ekmeğin eylenecekse yarın benimki köylüm.” denilerek imece geleneğinin yerleşip kemikleşmesinin önü açılıyordu. Bu güzel gelenek, imece, Anadolu’muzun birçok yerinde hâlâ devam etmekte olup köy halkının, bazen tamamının bazen de bir kısmının katılarak yardıma ihtiyacı olan kişinin işini el birliği ile yapmasına denilir. İmece; bazen hastası olanın yanında olmaktır, bazen cenazesi olanın, bazen de yaşlısı olanın yardımına koşmaktır. Fakat aynı zamanda köy halkının birbirine yardım ederek işlerin daha çabuk bitirilmesiyle de gerçekleşir. Tüm köy birleşir ve sırayla işler bitirilir. Bugün senin tarlanın ekini biçilir yarın benim tarlamın fındığı toplanır. Haftaya diğerlerinin patatesi sökülür, ekmeği eylenir, salçası kaynatılır, tarhanası çıkarılır… İşler çok, zaman azdır ama insanımız içten dört elle birbirine sarılır. Bir bakmışsınız bütün tarlalar hasat edilmiş, bütün odunlar kıyılmış, bütün işler bitirilivermiştir. El birliği ile işe gidilirken iş bölümü de yapılır. Kimi traktör sürer kimi biçer kimi toplar. Kadınlar da bu işlerin tam ortasında rol alırlar. Yemekler toplu yenir, yarenlikler toplu edilir. Bir yandan iş bir yandan aş derken, imece işi edilirken köy çocukları bir araya gelip ekin yerlerinde dokuz kiremit, çelik çomak, yakalamaca, saklambaç oynar. Kadınlar yemek tarifi, oya, dantel tarifi isterler birbirlerinden. Erkekler tarla başlarında, harman yerlerinde en ağır işlerle meşgul olup yarenlik ederek doldurur. Bir yandan iş görülür bir yandan köyün sosyalleşmesi ve geleneklerin sürdürülerek yaşama daha kolay adapte olunması sağlanır. Hem iş hem aş gailesi ile geçsin gitsin vakitler öyleyse! Bir tamam işi görülsün köy halkının. Sevinçler neşeler doldursun zamanları ve böylece gelenek görenek, örf âdet sarıversin tüm yaraları…
İşte böyle geçip gidiveren zamanların birinde rast geldim elma bahçesindeki imece güzelliğine; “Oğlanın biri asker diğeri okur, kızlar gelin, hanım yaşlandı, gözüm az görür traktör süremem ama sağ olsun köylüm bir sözü iki etmedi. Oğlan telefon etmiş muhtara. Muhtar köylüye anons etmiş camiden. Hep bir elden topladılar elmayı. Şimdi kasalıyorlar. Şehre markete gidecek bu alyanaklar. Hadi al sen de çekinme kızım, ne de olsa Tanrı misafirisin…” Aldım. Yedim. Elmanın tadı mıydı güzel olan, kadınlı erkekli, çoluklu çocuklu, köyün yaşlısına yardım edenlerin güzelliği miydi bu bilemedim. Uzaklarda bir yerde söylenen türküye kulak verdiğimde insanın insana merhameti, insanlığa şifadır diyormuş gibi geldi.
Bugün benim tarlaya
Yarın senin tarlaya
İş ola kolay gele
İmecemiz şen ürünümüz bol ola!
Yorumlar (0)
Yazarın Diğer Yazıları
BENLİK KAYGIMIZ “BİZ”İ YOK ETMESİN
28 Mayıs 2024 14:30
ESKİDENDİ -ŞİVLİLİK-
10 Ocak 2024 14:30
İÇİYLE YOL BULANLARDAN OL!
21 Kasım 2023 14:30
AİLE OLABİLMEK
21 Mayıs 2023 14:30
GEÇİPGİTMELİ İNSAN TÜRKÜSÜZ ŞEYLERDEN
10 Mart 2023 14:30
ESKİDENDİ -ŞİVLİLİK-
27 Ocak 2023 14:30
KOMŞULUK GELENEKLERİ
13 Ocak 2023 14:30
GÖRÜCÜ GİTME (DÜNÜRCÜ GELENEĞİ)
15 Aralık 2022 14:30
ÖLÜM GELENEKLERİ
10 Kasım 2022 14:30
KINA GECESİ “
24 Ekim 2022 14:30
AŞURE
14 Ağustos 2022 14:30
HAC GELENEKLERİ
07 Temmuz 2022 14:30
YKS’YE HAZIR MIYIZ GENÇLER?
18 Haziran 2022 14:30
İŞ OLSUN/KOLAY GELSİN GELENEĞİ
02 Haziran 2022 14:30
BAYRAM GELENEKLERİ
20 Mayıs 2022 14:30
ZİMEM DEFTERİ
25 Nisan 2022 14:30
RAMAZAN GELENEKLERİ
01 Nisan 2022 14:30
NİNİ GÖRME
09 Mart 2022 14:30
KANDİL SİMİDİ
15 Şubat 2022 14:30
ESKİDENDi -YERLİ MALI-
25 Aralık 2021 14:30
SANDIK KURTARMA
22 Kasım 2021 14:30
ESKİDENDİ-DİŞ BULGURU-
26 Ekim 2021 14:30
ESKİDENDİ -KONAK ALMA-
17 Eylul 2021 14:30
ESKİDENDİ -GELİN KOÇU GETİRME-
02 Eylul 2021 14:30
ESKİDENDİ -SEPET GÖTÜRME-
28 Temmuz 2021 14:30
YKS’YE DOĞRU
25 Haziran 2021 14:30
AZIK ATMA
22 Haziran 2021 14:30
BEŞİK BELEME
24 Mayıs 2021 14:30
RAMAZAN GELENEKLERİ
25 Nisan 2021 14:30
KÖY ODASI
23 Mart 2021 14:30
ŞİVLİLİK
22 Şubat 2021 14:30
OKUNTU DAĞITMA
23 Ocak 2021 14:30
ISLAK CEVİZ YAPRAĞI KOKUYORMUŞ DENİZ
09 Temmuz 2020 14:30
HERKES BİLMESİN
09 Temmuz 2020 14:30
TOPLA BİZİ ALLAH?IM
09 Temmuz 2020 14:30
AŞK? A DUA GEREK
09 Temmuz 2020 14:30
NİYETİME SES VERDİ HZ. MEVLANA
09 Temmuz 2020 14:30
DÖNMEYİ DÜŞÜNMÜYORUZ
09 Temmuz 2020 14:30
KIRMIZI HAYATIN RENGİ OLSUN ÖLÜMÜN DEĞİL
09 Temmuz 2020 14:30
MASALCI
09 Temmuz 2020 14:30
KENDİLİK KUYUSUNDAN YESEVİye
09 Temmuz 2020 14:30
BEN DEĞİL BİZ OLMAK(Vebalini Taşımak)
09 Temmuz 2020 14:30
ZANnımca
09 Temmuz 2020 14:30
SELAM OLSUN AKŞEMSEDDİN HZ. SELAM OLSUN BOLU BEYine
09 Temmuz 2020 14:30
BİR ÇOCUĞU MUTLU ETMEK İÇİN ÇOK ŞEYE SAHİP OLMAYA GEREK YOK
09 Temmuz 2020 14:30