Beyşehir Gölü Nasıl Kurtulur?

SEYDİŞEHİR, 06 Ağustos 2024 13:44

Beyşehir Gölü Nasıl Kurtulur?

İlk çağlardan itibaren insanlar, suyu bol olan bölgelerde; nehir, göl veya sulak alanların kenarlarına yerleşmişlerdir. Böylece hayatlarını sürdürebilmeleri için vazgeçilmez bir kaynak olan suya daha kolay ulaşan insanlar, bu kaynağı kendileri için olduğu kadar hayvanları ve arazileri için de kullanmışlardır. İnsanlar sulak alanların çevresinde bulunan çayırlık, mera ve bitkilerden faydalandıkları gibi su ürünlerinden de istifade etmişlerdir. Ancak yoğun yerleşmelere sahne olan sulak alanların çevresinde yaşayan insanlar, nüfus artışına paralel olarak bu bölgelerde kontrolsüz bir şekilde yaptıkları saz ve ağaç kesimi, tarımsal faaliyetler ve uygunsuz yapılaşmalar sebebiyle zamanla su kaynaklarının doğal dengesinin bozulmasına ve çeşitli çevre sorunları yaşanmasına neden olmuşlardır. Bu bağlamda benzer müdahalelerin etkisiyle Anadolu’nun en büyük tatlı su kaynağı durumunda olan Beyşehir Gölü de çok ciddi boyutlarda çevre sorunları ile karşı karşıya kalmıştır. Bu durum Beyşehir Gölü Havzası’nda ekosistemin doğal işleyişini bozmuş, su akışında değişme ve kirlenmeler başlamış, erozyon nedeniyle toprak taşınarak dolan gölde başka faktörlerin de etkisiyle su kaybı yaşanmış, neticede Beyşehir Gölü kuruma tehdidiyle yüzleşmeye başlamıştır.

Eski Çağda önce Karallis ve daha sonraları Skleros ismiyle anılan Beyşehir Gölü, bugün Anadolu’nun üçüncü, Konya ilinin ikinci büyük gölü ve ülkemizde doğal tatlı su göllerinin en büyüğüdür. Deniz seviyesinden yüksekliği 1121 m ve yüzölçümü 651 km² olan gölün Kuzeybatı-Güneydoğu doğrultusunda uzunluğu 50 km, buna dik doğrultudaki genişliği ise yaklaşık 18–20 km arasındadır. Bazı kaynaklarda, gölün en derin yerinin 12, 14 ve hatta 15 m olduğu ifade edilmektedir. Ancak alanla ilgili kaynaklar ortalama göl derinliğinin 8-9 m civarında olduğu üzerinde müttefiktir. Beyşehir Gölü halk arasında “Uluarık” olarak adlandırılan ve kaynaklarda Beyşehir (Çarşamba) Çayı ismi verilen gideğeni vasıtasıyla Güneydoğu istikametinde yaklaşık 60 km kat ederek Suğla (Karaviran) Gölü’ne karışmaktadır. Beyşehir Çayı’nın çıkış yaptığı yerde Osmanlı Dönemi’nde birkaç defa yenilenen bir taş köprü bulunmaktadır. 1908 yılından önce, gölde su seviyesi 1123,35 m’yi aştığında doğal bir akış rejimine sahip olan Beyşehir Çayı, göl seviyesi 1123,35 m’nin altına düştüğünde kurumaktaydı. 1908–1914 yılları arasında Konya Ovası Sulama Projesi kapsamında bu köprünün yerine bir regülatör inşa edilmiştir. Özgün halinde eşik kotu 1121 m olan regülatörün inşası ile Beyşehir Çayı kontrol altına alınmıştır. Beyşehir Gölü suları bu kotun altına düştüğünde regülatör kapakları açık bulunsa dahi çaydan su akışı mümkün olmamaktadır.

Sultan II. Abdülhamit Dönemi’nde yapılan ve çeşitli merhaleleri ile günümüze kadar gelişimini devam ettiren Konya Ovası sulama Projesi, devrinde ülkemizin en büyük ve en önemli sulama projesi olarak yapılmıştır. Projenin hayata geçirilmesi ile Konya bir buğday ambarı konumuna gelmiştir. Bu nedenle projeyi işler vaziyette tutabilmek için Beyşehir Gölü’nün da yeterli su düzeyine sahip bulunması gerekmektedir. Konya Ovası Sulama Projesi çerçevesinde doğal bir akış rejimine sahip gölün kotunda bir değişiklik yapıldığı görülmektedir. Elbette ki bu değişikliğin tarihi süreçte gölün rejiminde bir etki oluşturduğu söylenebilir. Ancak günümüzde Beyşehir Gölü’nün yaşadığı hayati sorun öncelikli olarak kot sorunu değildir. Beyşehir Gölü 1121 m kotunda yaklaşık 3.000.000.000 m³ civarında bir su miktarına sahip bulunmaktadır. Gölden su çıkışı olduğu gibi, göle muhtelif kaynaklar vasıtasıyla yılda ortalama 600 ila 900 milyon m³ su girişi olmaktadır. Bu bağlamda doğal halinde göl sahanına giren 1.000.000.000 m³ su ilavesi göl seviyesinde 1 metre civarında bir değişim döngüsü bulunmaktaydı. Ancak göl sahanının erozyon başta olmak üzere otlanma veya ağlar nedeniyle balçık ve çamurla dolması sebebiyle istenilen kot düzeyine ulaşılmış olsa bile gölde tutulan su miktarı eskisine oranla son derece az olmaktadır. Bu nedenle öncelikli çözüm regülatör kapaklarının kapatılmasından ziyade Beyşehir Gölü’nün çamur, ot ve balçıktan temizlenmesidir. Bu girişimin başarılması halinde kanaatimce Beyşehir Gölü’nde tutulan su miktarı artacak, göl eski doğal yapısına daha fazla yaklaşmış olacak ve göl sahanında çok fazla suyu barındırdığı için regülatör kapakları mevzuat çerçevesinde açılsa dahi gölümüz kuruma tehlikesinden uzaklaşmış olacaktır. Hem böylece ekosistemi bozulan gölümüz temizlenirse içerisindeki ve çevresindeki doğal yaşam için en uygun şartlara yeniden kavuşacaktır. Bilinmelidir ki Beyşehir Gölü kurursa Konya Ovası da kurur. Bütün hemşerilerimi saygı, muhabbet ve hürmetle selamlıyorum.

Yararlanılan Kaynaklar

Hüseyin Muşmal, “XX Yüzyılın Başlarında Beyşehir Gölü ve 1910-1911 Yılları Büyük Taşkın Hadiseleri”, Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (SUTAD), S. 23, Konya 2008, s. 219-262.

Berna Burcu Korucu, Hüseyin Muşmal, Tarihi Süreçte Beyşehir Gölü ve Adalarında Hayat, Palet Yayınları, Konya 2014.

Hüseyin Muşmal, Berna Korucu Üçüncü, “XIX. ve XX. Yüzyılda Beyşehir Gölü Çevresinde Görülen Sıtma Hastalığı ve Hastalığa Karşı Alınan Bazı Önlemler”, Tarihi Süreçte Anadolu’da Sıtma, (Ed. Şükran Köse vd.), Gece Kitaplığı, Ankara 2017, s. 517-533.

Prof Dr. Hüseyin Muşmal

SEYDİŞEHİR, 06 Ağustos 2024 13:44

Yorumlar (0)

Kalan karakter : 450
Gönderilen yorumların küfür, hakaret ve suç unsuru içermemesi gerektiğini okurlarımıza önemle hatırlatırız!
Fethiye'de Günlük Kiralık Villalarda Yaz Tatili

Fethiye'de Günlük Kiralık Villalarda Yaz Tatili

HWID Spoofer ile Donanım Güvenliği Sağlayın

HWID Spoofer ile Donanım Güvenliği Sağlayın

MERKEZ İLKOKUL ÖĞRENCİLERİNDEN  BÜYÜKLERİNE  ÖRNEK  OLACAK  TEMİZ ÇEVRE ETKİNLİĞİ

MERKEZ İLKOKUL ÖĞRENCİLERİNDEN BÜYÜKLERİNE ÖRNEK OLACAK TEMİZ ÇEVRE ETKİNLİĞİ

Döner, iskender ve hamburgere gramaj zorunluluğu getirildi

Döner, iskender ve hamburgere gramaj zorunluluğu getirildi

SEYDİŞEHİR DEVLET HASTANESİNE   YENİ UZMAN DOKTORLAR ATANDI

SEYDİŞEHİR DEVLET HASTANESİNE YENİ UZMAN DOKTORLAR ATANDI

KONYADA 66  MİLYONLUK  “CHANGE” ARAÇ OPERASYONU

KONYADA 66 MİLYONLUK “CHANGE” ARAÇ OPERASYONU

Bakın nelere sebep oluyor! Dışarıdayken telefonunuzun bu özelliklerini kapatın

Bakın nelere sebep oluyor! Dışarıdayken telefonunuzun bu özelliklerini kapatın

Canan Karatay üstüne basa basa önerdi: Her sabah avuç avuç tüketmeden geçmeyin!

Canan Karatay üstüne basa basa önerdi: Her sabah avuç avuç tüketmeden geçmeyin!

Konya'da Zincirleme Trafik Kazası: 3 Yaralı

Konya'da Zincirleme Trafik Kazası: 3 Yaralı

KAYSERİ - Aladağlar'da kaybolan Belaruslu dağcı kız kardeşler kamp çadırı sayesinde hayatta kalmış

KAYSERİ - Aladağlar'da kaybolan Belaruslu dağcı kız kardeşler kamp çadırı sayesinde hayatta kalmış

Konya'da komşu  Galericilerin Silahlı kavgasında bir kişi yaşamını yitirdi

Konya'da komşu Galericilerin Silahlı kavgasında bir kişi yaşamını yitirdi

İzmir’de polise silahlı saldırı: 2’si ağır 3 polis yaralı

İzmir’de polise silahlı saldırı: 2’si ağır 3 polis yaralı

Konya'da Filistinli çocuklara destek yürüyüşü düzenlendi

Konya'da Filistinli çocuklara destek yürüyüşü düzenlendi

MİT'in CHP'ye yaptığı sunumda "terör örgütleriyle mücadele" anlatıldı

MİT'in CHP'ye yaptığı sunumda "terör örgütleriyle mücadele" anlatıldı

MHP'de üç milletvekilinin istifası istendi

MHP'de üç milletvekilinin istifası istendi

BAKANLIK TEMSİLCİLERİ SEHAL OKUL MÜZESİNİ İNCELEDİLER

BAKANLIK TEMSİLCİLERİ SEHAL OKUL MÜZESİNİ İNCELEDİLER

Dünya çocuk hakları günü kutlu olsun!

Dünya çocuk hakları günü kutlu olsun!

Seydişehir'de Akdağ'da  düşen  kişi  Helikopter Ambulans ile    kurtarıldı

Seydişehir'de Akdağ'da düşen kişi Helikopter Ambulans ile kurtarıldı

2024-2025 OKUL SPORLARI VE 2. LİG MAÇI

2024-2025 OKUL SPORLARI VE 2. LİG MAÇI

Konya  Bölgesi için AKOM’dan fırtına uyarısı

Konya Bölgesi için AKOM’dan fırtına uyarısı

Başkan Erkoyuncu’dan tohum müjdesi! Çalışmalar hız kazanacak

Başkan Erkoyuncu’dan tohum müjdesi! Çalışmalar hız kazanacak

Twitch İzleyici Satın Alırken Dikkat Edilmesi Gerekenler

Twitch İzleyici Satın Alırken Dikkat Edilmesi Gerekenler

Dikilitaş köyünde büyük bir dayanışma örneği sergilendi. 

Dikilitaş köyünde büyük bir dayanışma örneği sergilendi. 

Konyalı Bakan Yerlikaya'ya memleketinden destek: Eşkıya mısınız?

Konyalı Bakan Yerlikaya'ya memleketinden destek: Eşkıya mısınız?

Erdoğan’dan emekli maaşı ve asgari ücret açıklaması! Zam oranı için sinyali verdi

Erdoğan’dan emekli maaşı ve asgari ücret açıklaması! Zam oranı için sinyali verdi

Yatırım Uzmanı Aziz Kaçmaz,  Gram altın için tarih verildi! '4.000 TL olacak'

Yatırım Uzmanı Aziz Kaçmaz, Gram altın için tarih verildi! '4.000 TL olacak'

Bakan Yerlikaya, Suriyelilerin sayısı 2 milyon 935 bin 742’ye düştü.

Bakan Yerlikaya, Suriyelilerin sayısı 2 milyon 935 bin 742’ye düştü.

KOAH'ın en yaygın nedenleri sigara kullanımı ve hava kirliliği

KOAH'ın en yaygın nedenleri sigara kullanımı ve hava kirliliği

KONYADA ORGANİZE SUÇ ÖRGÜTÜ ÇÖKERTİLDİ 17 KİŞİ  GÖZALTINDA

KONYADA ORGANİZE SUÇ ÖRGÜTÜ ÇÖKERTİLDİ 17 KİŞİ GÖZALTINDA

Aksaray'da polisin temizlediği tabancanın ateş alması sonucu 1 çocuk yaralandı

Aksaray'da polisin temizlediği tabancanın ateş alması sonucu 1 çocuk yaralandı

Aladağlar'da kaybolan Belarus uyruklu iki kız kardeş dağcıyı arama çalışması yeniden başladı

Aladağlar'da kaybolan Belarus uyruklu iki kız kardeş dağcıyı arama çalışması yeniden başladı

İndirim aldatmacasına bakanlık 'Dur' dedi! Ceza yağdı

İndirim aldatmacasına bakanlık 'Dur' dedi! Ceza yağdı

Yenidoğan katilleri davası: 16 bin yanlış göz ameliyatı! Devletten 600 milyon...

Yenidoğan katilleri davası: 16 bin yanlış göz ameliyatı! Devletten 600 milyon...

5 bin yıllık şifa kaynağı bakın ne getirecek!

5 bin yıllık şifa kaynağı bakın ne getirecek!

ECDC’den kritik uyarı! Peynir ekmek gibi tüketilmeye başlandı

ECDC’den kritik uyarı! Peynir ekmek gibi tüketilmeye başlandı

Gelir İdaresinden Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi uyarısı

Gelir İdaresinden Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi uyarısı

TSK'nın göz bebeği "bordo bereliler" hayat kurtaran eğitimler alıyor

TSK'nın göz bebeği "bordo bereliler" hayat kurtaran eğitimler alıyor

Konya'da Minibüs ve Hafif Ticari Araç Çarpıştı: 5 kişi Yaralandı

Konya'da Minibüs ve Hafif Ticari Araç Çarpıştı: 5 kişi Yaralandı

ÇAPA   MOTURANA AYAGINI  KOLUNU KAPTIRAN KİŞİNİN PARMAGI KOPTU

ÇAPA MOTURANA AYAGINI KOLUNU KAPTIRAN KİŞİNİN PARMAGI KOPTU

Konya Dahil 9 İlde 5 Organize Suç Örgütüne Darbe

Konya Dahil 9 İlde 5 Organize Suç Örgütüne Darbe