Kişniş nedir? Kişnişin faydaları nelerdir?

Kişnişin sağlığa olan faydaları, deri iltihaplanması, yüksek kolesterol seviyesi, ishal, ağız ülseri, anemi, sindirim güçlüğü, aybaşı ile ilgili rahatsızlıklar, çiçek hastalığı, göz nezlesi, cilt rahatsızlıkları, kan şekeri rahatsızlıkları tedavisinde ve göz bakımında kullanımını kapsamaktadır.

alı bir bitkidir. Kişnişin bilimsel adı “Coriandrum Sativum”dur. Yaprakları ve meyvesinin bilinen ve hoş bir aroması vardır ve mutfak işlerinde genel olarak çiğ veya kurutulmuş olarak kullanılır. Kişnişin küresel çapta gıda hazırlanmasında kullanımı buz dağının sadece görünen yüzüdür. Kişniş birçok insan tarafından bilinmeyen, etli kısmı yenildikten sonra çöpe atıldığında ziyan edilen potansiyel faydalarla doludur. Kişniş, her birinin birçok faydalı özellikleri olan 11 eteri yağ bileşeni ve 6 çeşit asit ( daha çok C vitamini olarak bilinen askorbik asit dahil), mineral ve vitaminlere sahiptir.

Kişnişin Faydaları Nelerdir?

• Cilt İltihaplanması: Kişnişte eteri yağların 11 bileşeninden ve linoleik asitten biri olan sineol (ilaçlarda ve parfümlerde kullanılan kimyasal madde) bulunur. Bu iki madde romatizma önleyici ve kireçlenme önleyici özelliklere sahiptir ve bu rahatsızlıklardan kaynaklanan şişkinlikleri azaltmaya yardımcı olurlar. Böbrek rahatsızlıkları veya anemiden kaynaklanan diğer şişkinlik durumları için de ayrıca kişnişin içindeki bazı bileşenlerin idrar çıkarmayı ve vücuttaki fazla suyu vücuttan atmaya yardımcı olmasından dolayı bir dereceye kadar etkilidir. Cilt iltihaplanmalarının azaltılması vücudundun işleyişini artırır, huzursuzluğu azaltır ve cildin görünümünde gelişme sağlar.
• Cilt Rahatsızlıkları: Mikrop önleyici (dezenfektan), zehirden arındırıcı, antiseptik, mantar önleyici ve antioksidan özellikleri sayesinde kişniş, egzama, nemsizlik ve mantar enfeksiyonu gibi cilt rahatsızlıklarından kurtulmak için idealdir.
• Düşük Kolesterol Seviyesi: Kişnişte bulunan linoleik asit, oleik asit, palmitik asit, stearik asit ve askorbik asit (C vitamini) gibi bazı asitlerin varlığı, kandaki kolesterol seviyesinin düşürülmesinde çok etkilidir. Bu asitler ayrıca, damar tıkanıklığı, kalp krizi ve inme gibi ciddi kalp ve damar sorunlarına yol açan atardamar ve toplardamarların iç duvarları boyunca kötü kolesterol seviyesi (LDL) tortulaşmasını azaltır. Daha da önemlisi kişniş, bir grup tehlikeli duruma karşı engelleyici savunma hattı olarak işlev gören iyi kolesterol seviyesini (HDL) artırmaya yardımcı olur.
• İshal: Kişnişte bulunan borneol ve linalol gibi eteri yağ bileşenlerinin bazıları, ishali azaltmaya yardımcı olurken sindirim, karaciğerin düzenli işleyişi ve bağırsak bileşenlerinde fayda sağlar. Ayrıca sineol, borneol, limonen, alfa-pinen& beta-fenantren gibi bileşenlerin anti bakteriyel etkisinden dolayı mikrobiyal ve mantarsı faaliyetlerden kaynaklanan ishalin tedavisinde yararlıdır. Kişniş ayrıca, mide bulantısı, kusma ve diğer mide rahatsızlıkları önlemesi sebebiyle oldukça popülerdir.
• Tansiyon: Kişniş tüketimi hipertansiyondan muzdarip olan hastalarda tansiyonu olumlu yönde düşürmektedir. Kalsiyum iyonları ve kolinerjik etkileşimi (çevresel ve merkezi sinir sisteminde bir sinir ileticisi) daha yaygın olarak asetilkolin olarak bilinir. Bu iki elementin etkileşimi damar basıncını rahatlatır ve böylece kalp krizi ve inme gibi kalp ve damar rahatsızlıkları ihtimalini azaltır.
• Ağız Ülseri: Kişnişte bir eteri yağı bileşeni olan sitronelol muhteşem bir antiseptiktir. Buna ek olarak diğer bileşenler, ağızdaki yara ve ülseri daha da kötüleşmekten koruyan mikrop öldürücü ve iyileştirici etkilere sahiptir. Ülserin iyileşme sürecini hızlandırmaya yardımcı olur ve ayrıca nefesi rahatlatır. Çok yaygın olmasa da tüm doğal diş macunlarında antiseptik bileşen olarak kullanılır. Aslında diş macununun icadından önce insanlar kişniş tohumlarını kötü nefesi yok etmek için kullanmışlardır.
• Anemi: Kişniş, anemi rahatsızlığı çeken kişilere doğrudan fayda sağlayan demir içeriği bakımından zengindir. Kanda düşük demir içeriği, nefes darlığı, kalp çarpıntısı, aşırı yorgunluk ve zihinsel fonksiyonlarda çöküşe neden olmaktadır. Demir ayrıca, diğer organ sistemlerinin düzenli işleyişi için faydalı olup, enerji ve kuvveti artırır ve kemik sağlığını destekler.
• Alerji Önleyici İçerikler: Çok yönlü araştırmalar, kişnişin bahar nezlesi ve mevsimsel alerjilerin rahatsız edici etkilerinin azaltan güçlü antihistamin özelliklerine sahip olduğunu ortaya koymuştur. Ayrıca kişniş yağı, bitki, böcek, gıda ve diğer maddelerle temas edildiğinde veya tüketildiğinde ortaya çıkan alerjik reaksiyonların azaltılmasında kullanılmaktadır. Boğaz ve salgı bezlerinin aşırı duyarlılığını ve şişkinliğini ortadan kaldırır.
• Salmonella’dan (gıda zehirlenmesine yol açan ve tifoya sebep olabilen hastalık yapıcı bakteriler) Korur: Salmonella dünyada gıdadan kaynaklanan hastalıkların en tehlikeli sebeplerinden bir tanesidir ve buna karşı herhangi bir doğal yolla korunmak çok önemlidir. Kişniş sıra dışı bir şekilde yüksek miktarda, salmonella kaynaklı hastalıkların tedavisine öncülük eden bir antibiyotiğin iki katı gücüne sahip doğal bir bileşen olan dodecenal ( bir antibakteriyal madde) içermektedir. Kişniş normal beslenme düzenine eklenerek bu ölümcül bakteriyle ilgili, rahatsız edici ve hatta öldürücü hastalıklardan vücudun korunması sağlanabilir.
• Kemik Sağlığı: Kalsiyum bakımından zengin olmasından dolayı kişniş, kemiklerin sağlamlığını korumak isteyenler için çok önemli değere sahiptir. Kişnişte bulunan kalsiyum ve diğer önemli mineraller, kemik erimesi gibi sakat bırakıcı hastalıklarla kemik bozulmalarını önlemenin yanında kemiklerin yeniden büyümesi ve dayanıklılığının tamamlayıcı bileşenleridir. Beslenme düzenine eklenen ufak bir miktar kişniş bile yıllar boyunca kemikleri sağlıklı ve güçlü tutmaya yardımcı olur.
• Sindirme Yardımcı Olur: Kişniş, zengin eteri yağları sayesinde enzimlerin ve mide özsuyunun düzenli salgılanmasına yardımcı olur ve böylece sindirimi ve peristaltik (bağırsaklara ait) devinimi hızlandırır. Ayrıca iştahsızlık gibi yeme bozuklukları tedavisinde yardımcı olur. Hoş aromasının yanında, mineral ve sinir taşıyıcılarından kaynaklanan uyarıcı özelliklere sahiptir. Eğer kişniş beslenme düzenine ilave edilirse s,nd,r,m güçlüğü azalır. Yetişkinlerden daha fazla karın ağrısı ortaya çıkma şansı yüksek olan küçük çocuklar için, beslenme düzenlerinde yer alan az miktarda kişniş, sorunun çok hızlı bir şekilde ortadan kaldırılmasına yardımcı olur.
• Çiçek Hastalığı: Kişnişteki eteri yağlar, mikrop öldürücü, antioksidan, bulaşıcılığı önleyen ve zehirden arındırıcı bileşen ve asitler bakımından zengindir. C vitamini ve demirin varlığı, bağışıklık sistemini güçlendirir. Bu içerikler çiçek hastalığını önlemeye ve iyileştirmeye yardımcı olur. Ayrıca ağrıyı azaltır ve çiçek hastalığı olanlar üzerinde rahatlatıcı etkilere sahiptir. Dünyada çiçek hastalığı salgını ortaya çıktığı yerlerde, araştırmalar yüksek miktarda C vitamininin binlerce değişik çiçek hastalığı vakaları üzerinde kesin kesin iyileştirici etkiye sahip olduğunu göstermiştir.
• Aybaşı Düzensizlikleri: Kişniş doğal bir uyarıcıdır ve iç salgı bezlerinin düzenli salgılanmasını düzenler. Bu hormonal etki de, muntazam aybaşı döngüsünü düzenler ve adet dönemi boyunca ortaya çıkan ağrıları azaltır.
• Göz Bakımı: Kişniş, antioksidanlar, A vitamini, C vitamini ve fosfor gibi mineraller ile doludur. Bunlar görme bozukluklarını, sarı nokta hastalığını önler ve gözlerdeki baskı ve gerginliği azaltır. Ayrıca yapraklarında, gözü etkileyen diğer birçok hastalığı önleyen ve yaşlı hastalarda görme bozukluklarının etkilerini geçiktiren beta karoten vardır.
• Göz Nezlesi: Yukarıda bahsedildiği gibi, kişniş çok iyi bir mikrop öldürücüdür ve gözü göz nezlesi gibi bulaşıcı hastalıklardan koruyan antimikrobiyal özelliklere sahiptir. Kişniş yağı birçok göz bakımı ürünlerinin temel bileşenlerinden birdir.
• Kan Şekeri ve Diyabet: Kişnişin iç salgı bezleri üzerindeki uyarıcı etkisi sayesinde, kandaki insülin seviyesini artıran pankreastan insülin salınımı artırır. Bu da şeker sindirimi ve emilimini düzenler ve kandaki şeker seviyesinde düşüş sağlar. Bu özellik diyabet ve ilgili diğer rahatsızlıklardan muzdarip olan hastalar, tehlikeli spayk riskini azaltmak ve kan şekeri seviyesinde düşü sağlamak ve diğer normal metabolizma fonksiyonlarını sağlama almak için ziyadesiyle faydalıdır.
• Diğer Faydaları: Kişniş, balgam söktürücü işlevi görmesinin ve karaciğeri korumasının yanında, ülser, iltihaplanma, spazm tedavilerinde yardımcı olur. Kanser önleyici, antikonvülsan ve hipnotiktir. Kişnişin doğal bir cinsel güç artırıcı olduğuna inanılır ve geleneksel olarak kişinin libidosunu artırıcı diğer otlarla yapılan karışımlarda yaygın olarak kullanılır.

YAŞAM, 15 Mayıs 2024 11:08