İşte doları yükselten iki neden!

Haber7

Piyasalar sabaha hareketli başladı. Kur tarafındaki sert yükselişle beraber dolar 23,12'yi aşarken, euro 24,85 TL'ye kadar yükseldi. Kur tarafındaki yükselişten destek alan gram altın/ TL yurtiçi piyasalarda 1451 TL'yi gördü.

Piyasalardaki hareketlilik sonrası dolar neden yükseldi sorusunun cevabı merak konusu oldu. 

Dolardaki sert yükseliş sonrası ilk açıklama: Normal değil
Dolardaki sert yükseliş sonrası ilk açıklama: Normal değil

Haber7ye açıklamalarda bulunan Uludağ Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Filiz Eryılmaz, piyasalardaki hareketliliğin sebeplerini açıklayarak önümüzdeki dönem altın ve borsa için beklentilerini paylaştı.

İşte Eryılmaz'ın o açıklamaları;

TL DEĞERLİ KALINCA PİYASALARDA İKİ SORUN ORTAYA ÇIKTI

Yeni ekonomi modelinde Merkez Bankası’nın temel politikası makro ihtiyati adımlarla ve piyasaya müdahale etme ile kuru belli bir seviyede sabit tutma yönündeydi. Çünkü kurun çok yükselmesi istenmiyordu, kur çok yükselirse bu enflasyona geçiş yapacak ve rekabetçi kuru bozarak ihracatı etkileyecekti. Biz kuru tutarsak hem cari fazla veririz  hem de enflasyonu düşürürüz temel politikamız deniyordu. Zaten bu liralaşma stratejinin de özüydü. KKM’de bu işe yarıyor döviz talebini azaltarak yükselişi engelliyor.

Kur o kadar çok belirli bir noktada baskılandı ki, TL görece çok değerli kaldı. TL çok değerli kaldığı için ve kur belirli düzeyde ucuz kaldığı için iki tane sorun gündeme getirdi.

Birincisi ihracatçı için malları satmak pahalı hale geldi. İhracatçı mal satamaz olunca pazar kaybetmeye başladı.

 
İkincisi, kur belli bir düzeyde baskılandığı için ithal mallar tüketmek ucuz hale geldi. Bu da özellikle içerideki tüketiciyi ithalata yönlendirince dış ticaret açığını artırdı.  Cari açığın yükselmesi ise güçlü döviz talebi demek… 

MERKEZ BANKASI MÜDAHALEYİ BIRAKTI

Şu an Türkiye’de sistemde en çok tıkanan yer burası. Döviz talebini kısıp döviz arzını artırmak lazım. Bunun için ekonomiye kim gelirse gelsin piyasalar şunu bekliyordu; Merkez Bankası kura müdahale işini bırakacak. Merkez bankası zaten bunu yapmaya başladı.

Dikkat ederseniz özellikle ara seçim döneminde günlük dalgalanma marjı yukarı doğru gitmeye başladı. Günlük yükselme marjı bu kadar yüksek değildi ama. Piyasada beklenti şuydu; dolar 25-26 TL bandına bir dengeleyecek, dolar 25-26 TL bandına geldiğinde Merkez Bankası hem rezerv biriktirecek ardından dışarıdan para girişi sağlanacak ve tekrar kontrollü kur başlayacak… Ama bugün yüzde 7’nin üzerinde bir yükseliş var. 

DOLARDAKİ YÜKSELİŞİN İKİ SEBEBİ VAR

Bunun iki sebebi var. Uzunca bir süre kur belli bir bantta tutulduğu için teknik olarak varlık değerinde enerji birikimi oluşturdu. Bu varlık değerini serbest dalgalanmaya bıraktığınız zaman, gelen bazı olumsuz haberler ya da belirsizlikler olursa bu yükseliş normal döneme göre daha sert olur.

Piyasalar dün kabine sonrası yeni Merkez Bankası Başkanının açıklanması bekliyordu. Merkez Bankası Başkanı’nın adını duyup politika faizinin artmasını bekliyor.... Piyasa şu anda ‘Bir an önce benim dediğimi yap’ diyerek ekonomi yönetimini köşeye sıkıştırıyor. 

PİYASALAR SABIRSIZ

Mehmet Şimşek’ten inanılmaz bir beklenti olduğu için en ufak bir belirsizlik ‘Acaba mı?’ sorusunu gündeme getirerek varlık fiyatlarında bir volatilite meydana getiriyor. Piyasalar ne kadar sert bir politika uygulanacak, maaş zamları yapılabilecek mi, üretim ne kadar ön planda olacak gibi soruların cevabını görmek istiyor. Buna yüksek beklenti de eklenince piyasada bir sabırsızlık oluşuyor. 

MERKEZ BANKASI'NDAN ACİL TOPLANTI VE FAİZ ARTIŞI GELİR Mİ?

Peki bu hareketliliği ne durdurur? Mehmet Şimşek’ten gelecek bir açıklama… Daha da önemlisi Merkez Bankası Başkanı’nın bir an önce belirlenip haziran ayının sonuna kalmadan acil bir toplantı ile önden yüklemeli bir faiz artışı olabilir… Eğer bu olursa piyasalardaki yükselişi durdurur. Oluşan yüzde 7’lik marj teknik olarak sıkıntılı. Merkez Bankası’ndan sözlü yönlendirmeler gelirse bir miktar daha hareketlenme hızını yavaşlatabilir. 

Bizler 3 ay sonra doları 23 TL 6 ay sonrası için 26 hesaplıyorduk ama bugün 23 TL’ye geldik. 
BORSADAKİ YÜKSELİŞ SÜREBİLİR AMA...

Borsada artışın sebebi ise, döviz geliri yüksek olan, bilançosu döviz üzerinden olan şirketler yüksek kar elde edecekler. Döviz pozisyonu güçlü olan şirketlere alım geliyor. Kur artmaya devam ettikçe ihracat şirketleri ve dövizi çok olan şirketlere olan talep artacak. Borsa ve kurla pozitif orantılı gidiyor.

GRAM ALTINDA CİDDİ BİR TREND VAR

Şurayı çok net; kurda bir artış olacak. Bu yüzden yatırımlar KKM’de değerlendirilebilir. Diğer bir taraftan gram altında bir artış var. Özellikle gram altında yılın 3.ve 4. çeyreğinde artışlar daha da fazla olacak. Kur artacak diğer taraftan küresel gelişmelerle birlikte sene sonuna doğru ons tarafında daha da yükseliş bekleniyor. Bundan dolayı portföylerde gram altın olmalı. 

Dolar satıp gram mı alalım ya da gramı satıp dolar mı alalım diye soranlar var. Bu açıdan baktığımızda gram altın şimdilik yönelmek orta vade için daha mantıklı olabilir. Gram altın zaten dolarla birlikte yükseliyor ons tarafında da destek alırsa dolar getirisinin üstüne çıkma ihtimali var. Şu an için gram altında geri çekilme beklenmiyor ve güçlü bir trend başladı. Orta ve uzun vade düşünenler alım yapabilirler.

BORSADA BEKLE GÖR YAPILABİLİR

Borsa tarafında ilk önce nasıl bir politika izleneceğine bakmak lazım. Ancak uygulanan politika ne olursa olsun kurdaki artışı belirli bir noktaya kadar izin verileceği için ihracatı yüksek olan şirketlerde değerleme göreceğiz. bankacılık endeksine ilk etapta baskı olabilir ama belli süre sonra artar. Borsa tarafında politikalar belirginleşene kadar hisse ağırlılığının artırılmaması taraftarıyım. Bekle gör stratejisi izlenebilir. Ciddi bir düzeltme yapmadan yüzde 20’nin üzerinde bir yükseliş yaptı, bundan dolayı bir teknik düzeltme bekliyoruz.

Ekonomi, 07 Haziran 2023 01:22