SEYDİŞEHİRLİ MEHMET EMİN ATALAY (1892-1985)

1308/1892’de Seydişehir’de doğdu. “Hacı Memiş Efendizadeler” sülalesindendir. İbtidai (ilkokul) ve

rüştiye (orta) tahsilini Seydişehir’de yaptıktan sonra Konya medreselerinde ilim tahsili yaptı. Konya

İl MEM Özlük Arşivinde bulunan tercümeihâl varakasında hayat hikâyesini şöyle vermektedir: “İsmim

Mehmet Emin, şöhretimize “Hacı Memiş Efendizadeler” derler. Bir sülale-yi marufeye mensup değilim. Pederimin

ismi İsmail Hakkı, mesleği ilmiyeye mensup, şöhretine “Hacı Memiş Efendizade” derler. (Validemin

ismi Ayşe Hanım’dır.)

1308/1892 tarihinde Şeydişehri kazasında tevellüt ettim (doğdum). Türkiye memalikinde Konya’nın

Seydişehir kazası sıbyan mektebinde badehu (daha sonra) rüştiyede son sınıfa kadar tahsil etmiş isem de

müddet-i medidede (uzun süre) maruz kaldığım namizaclığım hasebiyle şehadetname ahzına muvaffak

olamadım. Ahiren müderris Rasih Efendi Medresesi’nde sarf, nahiv tahsil ederek 1325/1909 senesinde Konya’da

Ağazade Bekir Efendi Medresesi’ne duhul ettim. Elyevm müsevvid bulunan Bergamalı Hacı Hasan

Efendi’den mantık, meani, fıkıh ve akaidin ilk devresini gördüm. Bilahare Konya Hukuk müdavimlerinden

Seydişehirli Abidin Efendi’den hesap, hendese tarih coğrafya fenlerini okudum. Bilahare seferberlik zuhuruyla

asker edildim. Konya’da bulunan heyet-i talimesi meyanında bir sene muallim olarak kaldım ve onbaşı

çavuş rütbelerini aldım.

Sonra polis memurluğuyla Dersaadet’e (İstanbul’a) gittim. Dersaadet Polis Müdüriyeti Umumiyesi

kadrosuna 28 Haziran 1332/1916 tarihinde kayıt edilerek Şehremini bilahare Beyoğlu Polis merkezlerinde muzabıtlık ve komiser muavini vekâletinde ifa-yı vazife ederek merkez muzabıtlığında bulunan

İstanbul Sultanisi (Lisesi) mezunlarından İstanbullu Nazif Efendi’den hesap, hendese son kısımlarını tahsil

ettim.

1333/1917 senesinde Dersaadet Medresetü’l-hattatin’e (Hattatlar Medresesi’ne) girdim. Bir sene kadar

rika hattına çalışmış isem de muallimlik mabeyn kâtipliğine alınmasıyla vazifesi münhal kaldığından ikmaline

muvaffak olamadım. Ahiren (daha sonra) komiser muavinliği namzetleri tahvilen küşat edilmiş (açılmış)

mektebe tasdik edildim. Mektepte tahsil etmekte iken mütarekenin huluyle (Mondros Ateşkes anlaşmasının

girmesiyle) askeri ecnebiye (İngiliz işgal askerleri) tarafından mekteb sed edilerek (kapatılarak) hitamıyla

(sona ermesiyle) beraber şehadetname ahzına (diploma almaya) muvaffak olunamamıştır ve tekrar

kema fi’s-sabık (eskiden olduğu gibi) memuriyetime avdetle (dönerek) 8 Temmuz 1335/1919 tarihine kadar

Beyoğlu merkezinde ifa-yı hizmetle tarih-i mezkûrda istifa eyledim. 23 Temmuz 1335/1919 tarih ve 35412/3

numaralı ifa-yı vazife mazbatası aldım. Türkçe okur-yazar ve tekellüm ederim (konuşurum). Başka lisan (yabancı

dil) bilmem.

Mekteb-i ibtidai muallimliği (ilkokul öğretmenliği) için yedimde (elimde) 10 Eylül 1337/1921 tarih ve 97

umumi, 18 hususi numaralı ehliyetname (belge) vardır. Elvelce ber-vechi arz (daha önce arz ettiğim gibi)

Dersaadet (İstanbul) polis memuriyetinde bulundum. Tercümeihal varakası verdim. Maa-zamaim (zamlarla

birlikte) 2.200 kuruş maaş aldım. Rütbe nişan ve madalyam yoktur.

1338/1922 senesinde 600 kuruş maaşı aslimle Bozkır’ın Ahırlı karyesi muallimliğine tayin edildim.

1 Eylül 1338/1922 tarihînden vazifeye mübaşeret ettim. 1340/1924 senesi Mart’ından itibaren maaşım

800 kuruşa iblağ edildi. Elyevm (bugün) maa-zamaim (zamlarla birlikte) 3.100 kuruş maaş alıyorum. Bulunduğum

memuriyetimden infisalim (istifa ve ayrılmam) vuku bulmamıştır. Hiçbir vecihle taht-ı muhakemeye

(soruşturmaya) alınmadım ve ceza görmedim. Bozkır kazası Ahırlı karyesi muallimi 21 Mayıs

1340/1924.”218

12 Kânunuevvel/Aralık 1927’de bakmakla yükümlü olduğum kişiler: “70 yaşında babam (İsmail Hakkı

1866-1931); 28 yaşında Zekiye(1899-?) isminde ve 20 yaşında Hatice (1907-?) isminde iki zevcem; 15 ya-

şında Ahmet (1912-?) isminde bir hizmetçi çocuk ve bir yaşında Zehra (1926-?) isminde bir kızım vardır

ki ceman beş nüfustan ibarettir.219 Bu tarihten sonra Hakkı ve Mesut isminde iki oğlu daha dünyaya gelmiştir.

218 Konya İl MEM Özlük Arşivi, KMEM2-33_0007-9.

219 Konya İl MEM Özlük Arşivi, KMEM2-33_00015.

KONYA ÖĞRETMENLERİ

210

Mehmet Emin Bey, Konya İlk Tedrisat Meclisi’nden aldığı 10 Temmuz 1337/1921 tarihli 97/18 numaralı

mutabakat ehliyetname ile muallim muavinliğine atanmış bilahare 1929 senesinde Konya Muallim Mektebi’nde

açılan kursa iştirak ederek 1124 Sayılı Kanun mucibince köy muallimliği belgesi almıştır.220

Bundan sonraki resmi görevleri şöyledir: 20 Eylül 1926’de Seydişehir Kisecik, 1 Eylül 1927’de Bozkır Ahırlı,

27 Ekim 1928’de Bozkır Akkise, 19 Ekim 1938’de Eğiste, 16 Kasım 1939’da Bozkır Koçaş ve 24 Eylül 1941’de

Seydişehir Gevrekli mektebinde görev yaptı. 1 Aralık 1945’te emekliye ayrıldı.

Mehmet Emin Bey, 1945’te öğretmenlikten emekli olduktan sonra Seydişehir Bostandere köyünde

Cuma vaizliğinde bulundu. 1952’de Yeni Cami imamı M. Said Ünal vefat edince müftülükte yapılan imtihanı

kazanarak Yeni Cami imamlığına getirildi. Sabah namazlarından sonra bazı kimselere Arapça dersleri verdi.

Fahri Kur’an Kursu hocalığı ve Yeni Cami imamlığını 1968’e kadar sürdürdü. “Hacı Emin Hoca” diye meşhur

olan Mehmet Emin Bey, 27 Şubat 1985’te Seydişehir’de vefat etti. Akyol Mezarlığı’na defnedildi. Mezar ta-

şında: “Merhum Hakkı oğlu Hacı M. Emin Atalay hoca efendi ruhuna Fatiha. D.12308-Ö.27.2.1958” yazılıdır.

SEYDİŞEHİR, 19 Şubat 2022 06:25