Türkiye'de yaklaşık 800 bin kişi yaşlılık aylığı alıyor.

Yaşlılık aylığında, eşi ve kendisinin geliri asgari ücretin net tutarının üçte birinden düşük olana aylık bağlanıyor, hanedeki fertlerin tamamının geliri dikkate alınmıyor. Sosyal güvenlik sistemine ödenen primler emekli olmaya, maaş bağlanmasına yetmiyorsa yaşlılık toptan ödemesi adı altında primleri iade alınabilir.

2048'DE YAŞLAR EŞİTLENECEK

Bunun için erkek çalışanların 60, kadın çalışanları ise 58 yaşını doldurması gerekiyor. Erken yaşlananlara 55 yaşını doldurması ve 5400 gün prim ödemesi bulunması koşuluyla yaşlılık aylığı bağlanıyor. Kadın ve erkekte yaşlılık aylığına hak kazanma yaşı 2048'de eşitlenecek. Yaşlılık aylığı almak isteyenlerin bağlanma şartlarından toptan yaşlılık ödemesine kadar birçok başlıkta merak ettikleri soruların yanıtları şöyle:

1- Yaşlılık aylığı nedir, kimler alabilir?

Yaşlılık aylığı (65 yaş aylığı) hiçbir geliri, güvencesi olmayan, 65 yaşına dolduran vatandaşlara veriliyor. Hiçbir sosyal güvencesi, geliri olmayan, 65 yaşını dolduran, nafaka almayanlar yaşlılık aylığı almaya hak kazanır.

2- Yaşlılık toptan ödemesi nedir?

Emekli geri ödemesi sigortalıların emeklilik için gerekli yaş şartını doldurduğu halde prim ödeme gün sayısı veya sigortalılık süresini tamamlayamadığı için aylık bağlanamaması durumunda prim ödemesinin toplu olarak iadesi anlamına geliyor.

3- Yaşlılık aylığı nasıl bağlanıyor?

Yaşlılık aylığı için ilk adımda ikâmet adresinin bağlı olduğu kaymakamlığın sosyal yardımlaşma vakfına başvuruda bulunulması gerekiyor. Formlar Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı internet sitesinden alınabilir. Aylık gelir muhtaçlık sınırının altında olmaslı.

4- Aylık bağlanmada evdeki bütün bireylerin geliri mi dikkate alınıyor?

65 yaşını dolduran muhtaç, güçsüz, kimsesiz kişilere aylık bağlanması için eşinin ve kendisinin gelirinin asgari ücretin net tutarının üçte birinden düşük olanlara aylık bağlanıyor. Evde yaşayan torunun işe girmesi aylık bağlanmasını engellemiyor.

5- Emekli geri ödemesi (toptan ödeme) için yaş koşulu var mı?

Ödenen primler emekli olmaya ve maaş bağlanmasına yetmiyorsa, yaşlılık toptan ödemesi adı altında primleri iade alabilirsiniz. Erkek çalışanların 60, kadınların 58 yaşını doldurması gerekiyor.

6- Toptan ödemede sigorta kolları açısından koşullar değişiyor mu?

Bağ-Kur'lu olup çalıştığı işten ayrılan, işyerini katan primleri iade alabilir. Yasada belirtilen yaş şartını doldurduğu halde malullük ve yaşlılık aylığı bağlanmasına hak kazanamayan da bu haktan yararlanabilir.

7- Memurlar da adına yatan primleri toptan ödeme yoluyla alabilir mi?

Prim iadesi imkânından işçi statüsünde çalışanlar, kendi adına Bağ-Kur'lu olarak çalışanlar ve memurlar yararlanabilir. Bunun için SSK'lı olarak çalışanlar ile memurların işten ayrılması, Bağ-Kur'lu çalışanların da işyerini kapatması gerekiyor. Bu şartlarda geçmişte adlarına yatan primleri alabiliyorlar.

8- Yaşlılık toptan ödemesinin ihyası için ne yapmak gerekiyor?

Toptan ödeme yapılarak hizmetleri tasfiye edilmiş bulunanlardan, yeniden malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olanlar ihya için yazılı müracaat edebilir.

9- Genel Sağlık Sigortası primleri de toptan alınabilir mi?

Kısa vadeli sigorta kolları ile genel sağlık sigortası primleri toptan ödeme yoluyla ödenmez. Ölüm ve yaşlılık toptan ödemelerine dâhil edilir.

10- Erken yaşlananlar kaç yaşında emekliliğe hak kazanır?

Gerek hizmet akdi ile çalışan sigortalılar gerekse kendi nam ve hesabına bağımsız çalışan sigortalılar, 55 yaşını doldurma ve en az 5400 gün prim ödemesi koşuluyla emekli aylığına hak kazanır.

11- Sigortalının vefatı durumunda ailesi yaşlılık toptan ödeme imkânından yararlanır mı?

Sigortalı vefat etmişse, geride kalanlar da yaşlılık toptan ödemesi imkânından yararlanabilir. İade tutarı kurumun her yılın gerçekleşen güncelleme katsayısı uygulamasına göre gerçekleştirilir. Çalışanın doğum ya da askerlik borçlanması hesaplamanın dışında.

12- Bu yıl için ödenen yaşlılık aylığı tutarı ne kadar?

2021 yılında asgari ücrete yapılan zammın ardından 3 ayda bir ödenen yaşlılık aylığı ve engelli aylığı miktarında artış oldu. Geçen yıl 711 lira 50 kuruş olan yaşlılık aylığı bu sene 864 lira 89 kuruşa yükseldi.

13- Yaşlılık maaşına başvuru için gereken evraklar nelerdir?

Vatandaşların kimlik, 2 adet vesikalık fotoğraf, fakirlik durum belgesi, maaş almadığınızı gösteren resmi belge, mal bildirimi, sağlık kurulundan alınan rapor ve başvuru dilekçesi gerekiyor.

14- Yaşlılık aylığı hangi bankaya yatırılır?

İlk defa bağlanan gelir, aylıklar ilgililerin emeklilik taleplerinde tercih ettiği bankalar ve PTT aracılığı ile ödeniyor.

15- Yaşlılık aylığı ne zaman yatar?

Hizmet akdi kapsamında emekli ve hak sahiplerinin gelir, aylıkları tahsis numaralarının son rakamlarına göre ayın 17'si ila 26'ncı günleri arasında 10 günde ödeniyor.

KAYNAK: SABAH

TÜRKİYE, 28 Ağustos 2021 16:56