Allah korusun bir hastalanma ya da yaralanma anında çoğu insanımız panik yapıyor ve ne yapacağını bilemiyor.  Oysa ilk yardım, kurtarma ve bilgilendirme çoğu zaman insan hayatının kurtulmasına vesile oluyor. Bu bakımdan ilk yardımın doğru bir şekilde yürütülmesi için koruma, bildirme ve kurtarma basamaklarının sırasıyla ve uygun olarak yapılması gerekmektedir.

Konuya ilişkin olarak gazetemize bilgi veren İstanbul Atlas Üniversitesi Meslek Yüksekokulu İlk ve Acil Yardım Program Başkanı Öğretim Görevlisi Duygu Deniz, paniğin ve bilinçsiz şekilde uygulanan ilk yardımın hasta ya da yaralının durumunun kötüye gitmesi, kalıcı sakatlıklar oluşması ve hatta ölümüyle sonuçlanabileceği uyarısında bulundu. Deniz, 112’nin aranması sırasında yapılması gerekenlere dikkat çekti.

İLK YARDIM NEDİR

Deniz ilk yardımı, “Herhangi bir kaza veya yaşamı tehlikeye düşüren bir durumda, sağlık görevlilerinin yardımı sağlanıncaya kadar durumun kötüye gitmesini önleyebilmek amacı ile olay yerinde, tıbbi araç gereç aranmaksızın, mevcut araç ve gereçlerle yapılan ilaçsız uygulamalardır” şeklinde tanımlayarak ilk yardımın amacının durumun kötüye gitmesinin önlenmesi ve iyileşmeyi kolaylaştırma olarak sıraladı.

İLK YARDIMI MUHAKKAK İLK YARDIM SERTİFİKASI OLAN BİRİSİ YAPMALI

İlk yardımı mutlaka ilk yardım sertifikası olanların yapması gerektiğini vurgulayan Deniz, bilinçsiz uygulanan ilk yardımın ortaya çıkaracağı risklere dikkat çekti. Deniz, “İlk yardım bu konuda sertifika almış kişilerce uygulanmalıdır. Aksi halde bilgisizce ya da kulaktan dolma yanlış bilgilerle yapılan ilk yardım müdahalesi hasta/yaralının durumunun kötüye gitmesi, kalıcı sakatlıklar oluşması ve hatta hasta/yaralının hayatını kaybetmesiyle sonuçlanabilir" uyarısında bulundu.

Doğru ve bilinçli yapılan ilk yardımın hayat kurtarılmasına vesile olacağını ifade eden Deniz, “Doğru ilk yardım sayesinde hasta ya da yaralı kişilerin sağlık kuruluşuna nakledilinceye kadar var olan durumlarının kötüye gitmesi engellenir. Doğru ve bilinçli yapılan ilk yardım, hastalığın ya da sakatlığın ilerleyen süreçte daha hızlı iyileşmesini sağlar” dedi.

DOĞRU İLK YARDIM NASIL OLMALIDIR?

İlk yardımın doğru bir şekilde yürütülmesi için koruma, bildirme ve kurtarma basamaklarının sırasıyla ve uygun olarak yapılması gerektiğini belirten Duygu Deniz, bu aşamaların detaylarını şöyle anlattı:

Koruma: Hastalık/yaralanma sonuçlarının ağırlaşmasını önlemek için olay yerinin değerlendirilmesini kapsar. En önemli işlem olay yerinde oluşabilecek tehlikeleri belirleyerek güvenli bir çevre oluşturmaktır. Böylelikle hem ilk yardımcı hem de hasta/yaralı ikincil kazalara karşı korunmuş olacaktır.

112’Yİ ARARKEN BUNLARA DİKKAT EDİLMELİ

Bildirme: Olay / kaza mümkün olduğu kadar hızlı bir şekilde telefon veya diğer kişiler aracılığı ile gerekli yardım kuruluşlarına bildirilmelidir. Türkiye'de ilk yardım gerektiren her durumda telefon iletişimleri, 112 acil telefon numarası üzerinden gerçekleştirilir. Bildirme aşaması sistematik yapılırsa daha etkin olacaktır. 112'nin aranması sırasında dikkat edilmesi gerekenler şunlardır:

Sakin olunmalı ya da sakin olan bir kişinin araması sağlanmalı,
112 merkezi tarafından sorulan sorulara net bir şekilde cevap verilmeli,
Kesin yer ve adres bilgileri verilirken, olayın olduğu yere yakın bir caddenin ya da çok bilinen bir yerin adı verilmeli,
Kimin, hangi numaradan aradığı bildirilmeli,
Hasta/yaralı(lar)ın adı ve olayın tanımı yapılmalı,
 Hasta/yaralı sayısı ve durumu bildirilmeli,
Eğer herhangi bir ilkyardım uygulaması yapıldıysa nasıl bir yardım verildiği belirtilmeli,
112 hattında bilgi alan kişi, gerekli olan tüm bilgileri aldığını söyleyinceye kadar telefon kapatılmamalıdır.
Kurtarma (Müdahale): Olay yerinde hasta / yaralılara müdahale hızlı ancak sakin bir şekilde yapılmalıdır.   

KURTARMA AŞAMALARI DİKKATLİ TAKİP EDİLMELİ

Öğretim Görevlisi Duygu Deniz, kurtarma aşamalarını şöyle sıraladı:

Hasta/Yaralının durumu değerlendirilir (ABC) ve öncelikli müdahale edilecekler belirlenir,
Hasta/Yaralının korku ve endişeleri giderilir,
Hasta/Yaralıya müdahalede yardımcı olacak kişiler organize edilir,
Hasta/Yaralının   durumunun ağırlaşmasını önlemek için kendi kişisel olanakları ile gerekli müdahalelerde bulunulur,
Hasta/Yaralının baş-boyun-gövde ekseni korunarak müdahalelerde bulunulur,
Kanaması varsa kanama kontrolü yapılır,
Kırıklara yerinde müdahale edilir, 
Hasta/Yaralının yarasını görmesine izin verilmez,
Hasta/Yaralıyı hareket ettirmeden müdahale yapılır,
Hasta/Yaralı sıcak tutulur,
Ambulans gelinceye kadar hasta/yaralı yalnız bırakılmaz,  
Hasta/yaralı ağır ve hayati tehlikede olmadığı sürece asla yerinden kıpırdatılmaz.