Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, İsveç’in NATO’ya üyelik protokolünü onaylamasının ardından gözler ABD yönetimine çevrildi. Onay protokolünün ABD’ye ulaşması ve ABD Dışişleri Bakanlığı’nın kongreye başvurması sonrasında Washington ile Ankara arasındaki F-16 satışında kritik 15 günlük süreç başladı.

15 GÜN İTİRAZ SÜRESİ VAR

ABD Dışişleri Bakanlığı, Türkiye’ye satılması planlanan 40 adet blok-70 F-16 savaş uçağı ile 79 modernizasyon kiti için Kongre’ye resmî bildirim yaptı. Resmî bildirim sonrası 15 günlük bir itiraz süresi bulunuyor. Bu süre içinde Kongre’de herhangi bir olumsuz adım atılmazsa satış gerçekleşmiş olacak.

Türkiye NATO üyesi olduğu için Kongre’de tekrar bir oylama yapılmasına gerek duyulmayacak. İlk aşamada 79 modernizasyon kitinin, ardından da uçakların gelmesi öngörülüyor.

ABD Başkanı Joe Biden, protokolün TBMM’de kabul edilmesinin ardından Kongre üyelerine bir mektup yazarak, Türkiye’ye 20 milyar dolarlık Lockheed Martin F-16 uçağı ve modernizasyon kiti satışının onaylanması çağrısında bulunmuştu. Onay sürecinin bu çağrıyı güçlendireceği kaydediliyor.

ABD Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada ise Başkan Joe Biden ve Dışişleri Bakanı Antony Blinken’in Türkiye’nin F-16 filosunun modernizasyonuna verdiği destek bir kez daha vurgulamış ve “Washington’da resmî onay belgesini teslim almayı ve İsveç’i 32’nci müttefik olarak karşılamayı sabırsızlıkla bekliyoruz” denmişti.

ŞARTLI SATIŞ İSTEYEBİLİRLER

Kongrede bir itiraz beklenmiyor ancak satışa itiraz gelmesi durumunda yeni bir tasarı hazırlanacak ve 3’te iki çoğunlukla kongreden geçirilecek. Komite üyeleri önerdiği yasa tasarıları ile ABD Dışişleri Bakanlığını açık veya kapalı oturuma davet ederek satışı sorgulayabiliyor. Bu noktada ise şerhli satış devreye girebiliyor. Yani satışın çeşitli güvencelere dayandırılarak yapılıp yapılmayacağı sorgulanıyor.

Ancak ABD Başkanı’nın satışın acil olduğunu belirterek Kongreyi baypas etme yetkisi bulunuyor. ABD yönetimi son dönemde bu yetkisini yalnızca İsrail için iki kez kullandı.