Kayseri

Yamula Barajı çevresinde 2018 yılında başlatılan fosil kazıları, Hacı Bayram Veli Üniversitesi Antropoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Okşan Başoğlu ve Prof. Dr. Pınar Gözlük Kırmızıoğlu'nun bilimsel danışmanlığında yürütülüyor.

Hava şartları elverdiği sürece yapılan kazılarda bulunan fosiller, Bilim Merkezi'ndeki laboratuvarda temizleniyor, konservasyon işlemlerinden geçiriliyor.

7,5 milyon yıl önce yaşayan fil, zürafa ve atların fosilleri, Kayseri Büyükşehir Belediyesince yaptırılan ve inşaatında sona yaklaşılan Gültepe Mahallesi'ndeki Paleontoloji Müzesi'nde sergilenmek için gün sayıyor.

Uzman arkeolog Ömer Dağ, AA muhabirine, bu yıl hem arazide hem de ayaklandırma ve konservasyon işlemleri için laboratuvarda çalıştıklarını söyledi.

500-600 fosil çıkarıldı

Kazılarda 2018 yılından bu yana tahminen 500-600 fosil çıkarıldığını belirten Dağ, "Örneğin laboratuvarda zürafaya ait ön kol ve üst kol kemiği mevcut. Bu şekilde bakıldığında vatandaş bunların hayvanın neresi olduğunu anlamayacak. Müzeyi ziyarete gelen vatandaşlarımıza bu örneklerin nasıl bir boyutta ve morfolojide olduğunu, ayaklandırma yaparak göstermiş olacağız." dedi.

Dağ, orijinal fosili araziden getirdikten sonra temizleyip konservasyon işlemine geçtiklerini, daha sonra da kalıp almaya başladıklarını anlattı.

Bire bir orijinal fosilden çıkarılan kalıpları bazı kimyevi maddeler kullanarak ayaklandırdıklarını belirten Dağ, "Paleontoloji Müzesi'nin kaba inşaatı bitti, iç tefrişat ihalesine çıkılma aşamasına gelinmiş durumda. Yakın zamanda Büyükşehir Belediyesi açmayı planlıyor. Biz hem arazi kısmında hem de sunum kısmında olacağız. Bu, bizim açımızdan heyecan verici bir durum." ifadelerini kullandı.

Uzunluğu 5 metre olan fil

Dağ, arazide bu yıl ağırlıklı olarak zürafa fosili bulunduğunu, konservasyonun ardından zürafanın ayaklandırılmasına başlayacaklarını dile getirdi.

Ayaklandırma işlemine üç toynaklı atla başladıklarını, atın 1,50-1,60 metre boyunda olduğunu vurgulayan Dağ, şöyle devam etti:

"Antilop dediğimiz boş boynuzlu bovit grubuna ait bir fosilimiz var, 1,40-1,50 boylarında. Onun ayaklanmasını tamamladık. 80 santimetre boylarında bir gazellamız var, ceylan grubu. Günümüz ceylanına denk bir örnek. Onun ayaklandırmasını bitirdik. Şu anda filin ayaklandırmasına devam ediyoruz. Artık biraz daha boyutu büyütüyoruz diyebilirim. Yamula Barajı civarında, özellikle fil grubu çok çeşitlilik gösteriyor. 4 farklı türümüz var, bu türlerden birini ayaklandırıyoruz. Dünyada tek olan bir kafatası. O da ortalama 2,60-2,70 metre boyunda olacak. Uzunluğu da 5 metreye yakın olacak. Şu anda en devasa o ama onun bir tık daha büyüğü var, 3,5 metre boyunda. Bir de 4 metreye yakın bir türümüz var ama onun sadece öğütücü dişlerini bulduk, geri kalan parçalarını bulamadık."

Günümüz fil ve zürafalarından farklılar

Dağ, Paleontoloji Müzesi'nin tamamen 7,5 milyon yıl öncesinin iklim şartları ve ekolojik çevresi göz önüne alınarak oluşturulacağını aktardı.

Sergilenecek örneklerin bire bir olması için orijinal fosilden kalıp aldıklarını anlatan Dağ, "Bulduğumuz örneğin bire bir anatomik yapısı, üstündeki çatlağı, kırığı aldığımız kalıba da yansıyor." diye konuştu.

Bulunan fosil örneklerinin bugünün hayvanlarından farklı olduğuna dikkati çeken Dağ, sözlerini şöyle bitirdi:

"Bulduğumuz örnekler, günümüz fillerinin, zürafasının atası ama ekolojik çevre çok farklı bir adaptasyon sağlatmış bu canlılara. Günümüz fillerinde alt çenede defans dişi göremezsiniz ama bizim iki tane örneğimizde alt çenede defans dişi mevcut. Aynı şekilde zürafa da günümüz zürafası gibi çok uzun boyunlu olarak düşünülmesin. Çok farklı zürafamız mevcut. Onun da Paleontoloji Müzesi'nde hem ayaklanmış hali hem illüstrasyon halini sergi aşamasında vatandaşla buluşturacağız."