Türkiye'nin öncülüğünde İstanbul'da bir araya gelen Rusya ve Ukrayna taraflarının imzaladığı tahıl anlaşması kısa sürede fiyatlara yansıdı. Anlaşma sonrası buğday fiyatları, Rusya-Ukrayna Savaşı'nın başladığı 24 Şubat'taki seviyenin altına geriledi

Rusya'nın Ukrayna'yı 24 Şubat'ta işgaliyle başlayan savaşın en önemli sonuçlarından biri de küresel gıda krizi oldu. Türkiye'nin gösterdiği çabalar sonuç verdi ve Türkiye ve BM'nin öncülüğünde İstanbul'da bir araya gelen taraflar, tahıl sevkıyatı anlaşmasını imzaladı.

İstanbul Dolmabahçe'de Rusya ve Ukrayna'nın imzaladığı anlaşma sonrası AB, ABD, İngiltere, İtalya, İsveç, Letonya, Kuveyt, Bahreyn ve Ukrayna gibi ülkeler art arda Türkiye ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın çabaları için teşekkür mesajı yayınladı.

BM GENEL SEKRETERİ 'FİYATLAR DÜŞECEK' DEDİ

BM Genel Sekreteri Guterres atılan imzaların fiyatları da etkileyeceğini belirterek, "Tahıl ve gıda ürünlerinin küresel pazarlara ulaştırılması için açığı kapatıp fiyatları düşürecek" açıklamasında bulundu.

BUĞDAY FİYATLARI SON 5 AYIN EN DÜŞÜK SEVİYESİNİ GÖRDÜ

 
Türkiye'nin gayretleriyle aşılan kriz BM Genel Sekreteri'nin de işaret ettiği gibi fiyatları aşağıya çekti. Buğday'ın Chicago borsasında işlem gören vadeli kontratları son 5 ayın en düşük seviyesine yani Rusya-Ukrayna Savaşı'nın başladığı 24 Şubat'taki fiyatının altına geriledi. Arzın yükselme beklentileriyle yüzde 6 değer kaybeden buğdayın fiyatı 7,7 dolar oldu.

TÜRKİYE'NİN DİPLOMASİ ZAFERİ

Türkiye'nin büyük bir diplomasi zaferi olarak ortaya çıkan tahıl sevkiyatına yönelik mutabakat çerçevesinde tahıl ve gıda malzemeleri, Ukrayna'nın üç limanı üzerinden emniyetli bir şekilde nakledilecek. Çalışmaların takibi İstanbul'da kurulacak Müşterek Koordinasyon Merkezi'nden yapılırken, Türkiye, Türk boğazlarına giriş-çıkış öncesi tüm ticari gemilerin kontrolünü yapacak.

Rusya ile Ukrayna tarafından karşılanan dünyadaki tahıl arzı, iki ülke arasında şubat ayında başlayan çatışmalar nedeniyle sıkıntıya girdi. Ukrayna limanlarında kalan gemiler nedeniyle tahıl ve diğer gıda ihracatındaki duraksama küresel gıda krizi riskini arttırdı. Açlık ve güvenlik sorunu anlamına gelen krizin çözümü için Ukrayna'da 25 milyon tondan fazla bekleyen tahılın sevkiyatının önemi bir kez daha ortaya çıktı. Bu sorunun çözümü için limanlarda bekleyen tahıl ve diğer gıda maddelerinin denizden emniyetli şekilde sevkine yönelik "koridor" fikri oluştu.

CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN DEVREYE GİRDİ TÜRKİYE İNİSİYATİF ALDI

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski ile görüşmelerinin ardından Türkiye sorunun çözümü için inisiyatif aldı. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın talimatları doğrultusunda Milli Savunma Bakanlığının yanı sıra diğer bakanlık, kurum ve kuruluşlar iş birliği içinde hareket ederek çalışmalara başladı.

'KIRMIZI HAT' HAYATA GEÇİRİLDİ

Çalışmalar dahilinde Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu ve Ukrayna Savunma Bakanı Oleksii Reznikov ile çok sayıda görüşme gerçekleştirdi. Bunun ardından kamuoyunda "kırmızı hat" olarak nitelendirilen Türkiye ile Ukrayna ve Rusya arasında doğrudan temas hattı hayata geçirildi. "Kırmızı hat" çerçevesinde ülkeler birer general belirledi. BM de bir görevlendirme yaparak görüşmeler ikili olarak başladı.

İlk adım 21 Haziran'da Moskova'da atıldı. Moskova'da yapılan askeri heyetler toplantısı sonrası "Azov Concord" gemisinin Mariupol'dan ayrılması ile Ukrayna limanlarından ilk gemi ayrılmış oldu.

Resim

CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN'IN HİMAYESİNDE MUTABAKAT İMZALANDI

Sonrasında Türkiye, Rusya, Ukrayna savunma bakanlıklarına bağlı askeri heyetlerle BM heyetleri ilk dörtlü toplantılarını 13 Temmuz'da İstanbul Kalender Kasrı'nda gerçekleştirdi. Temel prensiplerde anlaşmaya varılan görüşmenin ardından 22 Temmuz'da Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın himayelerinde Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres'ın katılımıyla tahıl sevkiyatına yönelik mutabakat taraflar tarafından imzalandı.

DÜNYA KAMUOYU TARAFINDAN TAKDİRLE KARŞILANDI

Türkiye'nin büyük bir diplomasi başarısı olarak ortaya çıkan ve Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın yoğun gayretlerinin dünya kamuoyu tarafından takdirle karşılandığı mutabakat ile ihraç edilecek tahıl ve benzeri gıda ürünlerinin Ukrayna'ya ait 3 liman üzerinden emniyetli bir şekilde denizden nakliyatının yapılması amaçlanıyor. Odesa, Çernomorsk ve Yuzni limanlarından yapılacak sevkiyatı içeren mutabakatla ilk olarak BM ve tarafların belirlediği sayıda temsilci ile İstanbul'da Müşterek Koordinasyon Merkezi tesis edilmesi planlanıyor.

TÜRK BOĞAZLARINA GİRİŞ-ÇIKIŞ ÖNCESİ KONTROL

Onaylanan program ve denetim dahilinde söz konusu limanlara intikal eden, giren ve çıkan gemilerin kontrolü sağlanacak. Gemilerin koridordan intikali taraflarca da uzaktan takip edilebilecek. İnsani maksatlı olması esas alınacak faaliyet çerçevesinde Türkiye, Türk boğazlarına giriş-çıkış öncesi tüm ticari gemilerin kontrolünü gerçekleştirecek.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, küresel gıda krizinin çözümünde büyük rol oynayacak girişime vesile olmaktan dolayı büyük bir gurur duyduklarını belirterek, "Bugün mutabakata varılan metinle Afrika'dan Ortadoğu'ya, Amerika'dan Asya'ya tüm dünyada milyarlarca insanı bekleyen açlık tehlikesinin önünün alınmasına birlikte katık sağlayacağız. Tarım ve gıda ürünlerinde dünya arz güvenliği temini pek çok bakımdan önemli. Bu adımla yaşanan sıcak hava dalgası ve kuraklığı sebep olacağı verim kaybının yol açacağı muhtemel ilave fiyat artışlarının önüne geçilecektir. Küresel sorun haline gelen gıda enflasyonunun kontrolüne yardımcı olacaktır. Ukrayna depolarında bekleyen tahılın Karadeniz üzerinden ihracı için Ukrayna ve Rusya makamları ile ve BM yetkilileri ile yoğun bir süreç yürüttük. Rus ve Ukrayna mevkidaşlarımızla temas halinde olduk. Her iki ülkenin bu hassas süreç ile ilgili beklenti ve endişelerinin giderilmesi için kapsamlı müzakereler gerçekleştirdik. BM Genel Sekreteri Sayın Guterres ve ekibinin ilk taslağını hazırladıkları plana verdikleri katkılar takdire şayan. Sayın Putin ve Sayın Zelensky'e sergiledikleri liderlikten dolayı teşekkür ediyorum" dedi.

GEMİ TRAFİĞİ ÖNÜMÜZDEKİ GÜNLERDE BAŞLIYOR

Erdoğan Karadeniz'de gemi trafiğinin önümüzdeki günlerde başlayacağını açıklayarak, "Gemi trafiği ile Karadeniz'den dünyanın birçok ülkesine yeni bir nefes borusu açmış olacağız. Gemilerin çıkışından intikaline kadar tüm süreçler üzerinde mutabakat tesis edildi. Bu planın icrası ve denetimi İstanbul'da kurulacak müşterek koordinasyon merkezi tarafından gerçekleştirilecek. Planın başarı ile uygulanmasında uluslararası toplumun desteği büyük önem taşıyor" ifadelerini kullandı.