Fuat Sezgin'in hayattayken başlayan tercüme çalışmaları, vefatının 3. yılında tamamlandı. Prof. Dr. Fuat Sezgin İslam Bilim Tarihi Araştırmaları Vakfı ve İstanbul Üniversitesi arasında imzalanan protokolle başlanan çalışmalar titizlikle yürütüldü.

AA muhabirinin sorularını yanıtlayan Prof. Dr. Fuat Sezgin İslam Bilim Tarihi Araştırmaları Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Mecit Çetinkaya, İstanbul İslam Bilim ve Teknoloji Tarihi Müzesi, Prof. Fuat Sezgin ve Dr. Ursula Sezgin Bilimler Tarihi Kütüphanesi'ne ilişkin değerlendirmelerde bulundu.

Çetinkaya, Sezgin'in dünyada genelinde bilindiği kadar Türkiye'de bilinmediğini aktararak, "Bu bir gerçektir. Cumhurbaşkanımızın çabası ve onu bulmasıyla işler değişti. Hocamıza gereken değer verildi ve burada hemen Almanya'da yaptığı müzenin aynısı burada yapıldı. Hocamızın kitaplarının da buraya getirilmesi için de bir kütüphane yapıldı. Hocamıza son zamanlarda gereken değer verildi. Geç oldu tabii ama o da Cumhurbaşkanımızın sayesinde oldu. Vakıf olarak şükranlarımızı sunuyoruz. Hakikaten yıllarca orada dünyaca bilinen ama ülkemizde az tanınan hocanın farkına varılmasını sağladı." diye konuştu.

Fuat Sezgin'in uzun yıllar Türkiye hasreti çektiğini dile getiren Çetinkaya, Sezgin'in yurt dışındaki çalışmalarını da Türkiye'ye taşımak istediğini anlattı.

Çetinkaya, Sezgin'in çalışmalarını taşıma konusunda ciddi emek verdiğini anımsatarak, şu değerlendirmelerde bulundu:

"Kitaplarının sadece bir kısmı orada kaldı. Almanya ile bu konuda ihtilaflıyız. Mahkemelik bir durum var. Hocamızın kitaplarının çok değerli olması hasebiyle Türkiye'ye getirilmesine mani oldular. Olay mahkemede. Uğraşıyoruz ama zor bir süreç olacak. İnşallah lehimize sonuçlanır. Hocamızın orada bir kütüphanesi var. Türkiye'deki bütün mal varlığını satıp bu kitaplara yatırdı Hoca. Türkiye'den itibaren kitap toplamaya başladı. Hiç kimsede bulunmayan kitaplara ve değere sahip bir kütüphane. O, kitapların kendinin olduğu için rahatlıkla getirebileceğini zannediyordu. Orada yaklaşık 40-50 bin civarı bir eser vardı. Kitap konusunu değersizleştirmek istemem ama 200-300 bin, 1 milyon kitabı olan kütüphaneler vardır fakat Hocamızın kütüphanesindeki eserlerin dünyada eşi yok. Bilim tarihi konusunda danışılacak olan, tek yer o kütüphane. Biz kitapların üçte birini Türk Hava Yolları'nın yardımıyla Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın Gülhane'de yaptığı kütüphane taşıdık. Diğer birini üçte birini uçağa yüklerken Almanlar buna el koydu. Kitapların maalesef üçte ikisi orada kaldı. Haksız yere el konuldu. Hocamızı o yaşlı yıllarında kitapları kaçırıyor durumuna koydular. Oradan Hocamız beraat etti ama kitaplar orada kaldı."

Prof. Fuat Sezgin ve Dr. Ursula Sezgin Bilimler Tarihi Kütüphanesi'nde çok sayıda önemli esere sahip oldukları bilgisini veren Çetinkaya, Almanya'daki kitapların listesine ulaşarak eserleri en azından dijital olarak istifadeye sunmayı amaçladıklarını söyledi.

Çetinkaya, kitapların aynısını bulmaya çalıştıklarını ifade ederek, Gülhane'deki kütüphaneyi olabildiğince zenginleştirmeye çalıştıklarını anlattı.

Vakfın çalışmalarının Sezgin'in bıraktığı yerden devam ettiğini dile getiren Çetinkaya, "Hocamızın zamanındaki çalışmaları yapmamız mümkün değil. O bilgiye sahip değiliz. Elimizden geldiği kadar onun bıraktığı izden devam ediyoruz. Burslarımız devam ediyor. Akademik çalışmalar sürüyor. Bilim tarihi konusundaki çalışmalarımızın dört dörtlük devam ettiğini söyleyebilirim. Okulumuz var. Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesinde enstitümüz bulunuyor. Oradaki öğrencilere burs veriyoruz. Sadece oraya okuyanlara değil, bilim tarihi alanında 100'e yakın öğrenci var. Başarılı öğrencilere elimizden geldiği kadar yurt dışında okuma imkanı sağlıyoruz. Hocamızın 17 ciltten oluşan GAS eseri var. Bunun tercümesi bitti. İstanbul Üniversitesine yaptırdık bunu. Hocamızın zamanında biz tek tek tercümeye etmeye çalıştık. Bir cildi 2 sene süren çalışma akabinde bitirmiştik. İlk cildi yaptıktan sonra bu devam edemedi. Çünkü hocamız tercümeleri beğenmiyordu. Bunu üzerine baştan başladık. Allaha şükürler olsun. Hocamız da bu tercümeyi görüp mutlu oluyordu. 17 ciltlik eserin tercümesi bitti. Onlar basım aşamasında. Bu konuda da Sanayi ve Teknoloji Bakanımız Mustafa Varank çok destek oldu."

Fuat Sezgin: "Benim gizli ve esas hedefim memleketim, milletimdir."

Prof. Dr. Fuat Sezgin, hayatının son on yılında çalışmalarını uzun yıllar önce ayrılmak zorunda kaldığı Türkiye'ye taşırken, neticede ilk önce İstanbul Gülhane Parkı içinde bulunan İslam Bilim ve Teknoloji Tarihi Müzesi açıldı.

Müzenin faaliyetlerinin desteklenmesi amacıyla 2010'da Prof. Fuat Sezgin İslam Bilim Tarihi Araştırmaları Vakfı (İBTAV) kuruldu. Fuat Sezgin'in Türkiye'deki çalışmaları, Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi bünyesindeki İslam Bilim Tarihi Enstitüsü ve Bilim Tarihi Bölümü'nün 2013'teki açılışıyla devam etti.

Almanya'daki kütüphanesi Türkiye'ye getirmek Sezgin'in önemli amaçlarından biriydi. Prof. Sezgin, kurulması planlanan bilimler tarihi kütüphanesinin yeri için, Müze ve Bilim Tarihi Bölümü'ne yakın olması nedeniyle yine Gülhane Parkı'nı seçti. Böylece Gülhane Parkı; kütüphane, müze ve Bilim Tarihi Bölümü'yle birlikte, Türkiye'deki İslam bilim tarihi çalışmaları için bir merkez haline gelecekti.

Bu amaçla, Gülhane Parkı içinde bulunan ve 19. yüzyılda telgrafhane binası olarak kurulan yapı, kütüphane olarak kullanılmak üzere 2017'de tarihi dokusuna uygun olarak restore edildi.

Restorasyonun bitmesi üzerine, Prof. Fuat Sezgin Almanya'da bulunan şahsi kütüphanesini yeni kurulan kütüphaneye bağışladı. İlk aşamada, Prof. Sezgin'in kütüphanesinin yaklaşık üçte biri, Prof. Fuat Sezgin İslam Bilim Tarihi Araştırmaları Vakfı'nın gayretleriyle Türkiye'ye getirildi ve restore edilen binaya yerleştirildi. İslam Bilim Tarihi Araştırmaları Vakfı tarafından daha önce satın alınan 3 bin civarındaki kitap da kütüphaneye taşınırken, Sezgin, İstanbul'da bulunan kitabevlerini dolaşıp tek tek seçerek kütüphane için yaklaşık 6 bin kitap satın aldı.

Yaptığı bu çalışmaları "Bunları geleceği değiştirmek, kıpırdatmak için yapıyorum. Ben bunu bütün insanlık için yapıyorum. Ama benim gizli ve esas hedefim memleketim, milletimdir." ifadeleriyle anlatan Sezgin, eşi Dr. Ursula Sezgin'le beraber çalışmalara her aşamada destek verdi.

Müze

Prof. Dr. Fuat Sezgin'in olağanüstü gayretleri, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın başbakanlığı dönemindeki destekleriyle Gülhane Parkı içinde açıldı.

Müze, Müslüman bilim adamlarının yüzyıllar boyu insanlığa armağan ettiği icat ve keşiflerini, bilim tarihinin değişik disiplinlerdeki evrimini kapsamlı bir şekilde sunmakta olup kendi sahasında dünyada bir yenilik arz ediyor.

Astronomi, coğrafya, gemicilik, zaman ölçümü, geometri, optik, tıp, kimya, mineraloji, fizik, mimari, teknik ve harp tekniği sahalarında sistematik bir düzenle sergilenen eserler, İslam bilimlerinin büyük keşif ve buluşlarını göstermekle birlikte bu keşif ve buluşların değişik yollardan Avrupa'ya geçip orada kabul bulduğunu ve alınarak özümsendiğini ziyaretçilerine sunuyor.