Aşı ne kadar koruyacak? Yan etkileri neler?  Mutantlara etkisi ne? Türkiye Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanlık Derneği Erişkin Bağışıklama Çalışma Grubu Başkanı Prof. Dr. İftihar Köksal, aşıyla ilgili akıllardaki soruları yanıtladı.

Türkiye Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanlık Derneği Erişkin Bağışıklama Çalışma Grubu Başkanı Prof. Dr. İftihar Köksal,  Hürriyet gazeteside aşıyla ilgili akıllardaki sorulara yanıt verdi. 
1) Aşı beni ne kadar koruyacak?

Bu aşının cinsine göre değişiyor. Yapılan çalışmalara göre Pfizer-BioNTech’in antikor oluşturma kapasitesi yüzde 91’lerde. Sinovac’ın ülkemizdeki sonuçlarına göre yüzde 90. Dünyadaki genel ortalama ise yüzde 50-60. Aşı kişiyi hastalığın ağır seyretmesinden koruyor. Henüz süre olarak ne kadar korur bilmiyoruz, çünkü aşıların piyasaya sürülmesinin üzerinden henüz 6 ay geçti.

2) Aşıların yan etkileri neler?

Buna kısa ve uzun dönem olarak bakılabilir. Aşı yapılan yerde hafif bir ağrı, kızarıklık olabilir. İlk doz sonrası henüz fazla yan etki görülmedi. İkinci dozdan sonra yaygın kas ağrısı, ateş, baş ağrısı oluşabilir.

3) mRNA aşısı olan Pfizer-BioNTech’te gelecekte beklenmedik bir yan etkisi olma ihtimali var mı?

Ön onay aşamasına kadar yan etki görülmedi. Şu anda dünyada kullanımının üzerinden 6 ay geçti, yine herhangi bir yan etki görülmedi. Bundan sonraki etkileri aşıya bağlamak doğru değil ama yine de iki yıl gözlem yapmak gerekiyor.

4) Aşıyla vücuda virüs alınır mı?

Sinovac’ta inaktive edilmiş virüs aşı olarak kullanıldığı için canlı virüs değil ve herhangi bir viral hastalık yapmaz. Antikor oluşturmak için vücuda verilen bir aşı. Pfizer BioNTech’te ise virüsün yüzeyindeki ‘spike proteini’ne karşı vücudun oluşturacağı antikor cevabıdır. Sadece virüsün üzerindeki parçacıklar verildiği için virüsü vücuda almazsınız. Yani her iki aşıda da vücuda virüs girmez.

5) Aşı olduğum sırada coroan virüssem sorun olur mu?

Olmadığını görüyoruz. Bazı hastalar Covid-19’un erken evresinde hastalığı fark etmeden aşılarını oluyorlar. Hastalığı geçiriyorsunuz ama henüz aşının koruyuculuk etkisi ortaya çıkmamış oluyor.

6) Aşı sonrası uyku ve beslenme nasıl olmalı?

Aşı yaptırmış kişilerin yeme düzeni ve uyku düzeni normal durumdan farklı değildir ancak yine de alkolden uzak durmaları ve vücudun bağışıklık sistemini baskılayacak ilaçları kullanmamaları lazım.

7) Aşıların mutantlara etkisi ne?

Şu an etkisiz olduğuna dair bir kanıt yok ancak yeni varyantlar çıkarsa etkisiz olma ihtimali var.

8) Bir yıl sonra aşılar tekrarlanacak mı?

Aşılar henüz ön onay almış durumda. Faz çalışmalarının devam etmesi 1.5 yılı bulacak. Yani her yıl aşı olmamız gerekip gerekmediğine dair nihai karar Faz çalışmalarının sonuçlarına göre verilecek.

9) Önce iki doz Sinovac aşısı vuruldum diyelim. Aşının 6 ay ya da bir yıl sonra tekrarlanması durumunda farklı bir aşı olan Pfizer-BioNTech olabilir miyim?

Olabilirsiniz. Hiçbir sakıncası olmaz.