Merhaba. Bu yazımda Emir Timur ve Türk Tarihindeki yerini anlatmaya çalışacağım. Öncelikle hayatından biraz bahsetmek istiyorum.
Emir Timur 8 Nisan Miladi 1336 yılında bu günkü Özbekistan’ın Hoca Ilgar kasabasındaki Şehrisebz’ de dünyaya gelmiştir. Doğum tarihi tartışılmaktadır. Babası Muhammed Turagay Annesi ise Tekina Hatundur. Babası bulunduğu bölgenin bir nevi muhtarı olup Annesi ise dini konularda danışılan bir kadındı. Timur’un çocukluğu ve gençliği hakkında pek bilgiye sahip değiliz. Ancak askeri anlamda bir eğitimi olduğu malumdur. O sıralar Timur’un yaşadığı bölgede Moğollar hakim idi (Çağatay Hanlığı) . Timur daha sonraları Kayınbiraderi Emir Hüseyin’le uzun bir müddet gerek Çağatay Hanlığı gerekse Sistan (Afganistan’ın güney batısı) üzerlerinde az askerleriyle savaşlar yapmıştır. Ancak Sistan’da başarılı olamayıp Çağatay Hanlığında başarı elde etmişlerdir. Çağatay baskısından kurtulup iktidar olmuşlardır. Ama Emir Hüseyin’le arası belli sebeplerden açılan Timur, Hüseyin’i öldürtmüş ve tahtın mutlak sahibi olarak devletini ilan etmiştir. Fakat her zaman hükümdarı Cengiz Han soyundan gelen birinde göstermiştir. Daha sonra Timur tüm Maveraünnehir’i ( Seyhun ve Ceyhun nehirleri arası) hakimiyetine alıp bu günkü Türkistan bölgesindeki devletler, İran, Afganistan, Pakistan, Azerbaycan, Ermenistan, Irak, Gürcistan, Rusya’nın belli başlı kısımları ( Altınordu devleti), Suriye, Hindistan, Ankara savaşıyla birlikte Türkiye’nin bazı kısımlarını ele geçirmiş ve en sonunda Çin seferine giderken Miladi 18 Şubat 1405 yılında 68 yaşında Otrar’da hayatını kaybetmiştir.
Hayatından bahsettiğimize göre Türk-İslam dünyasına yararlarından bahsedeceğim.
Emir Timur Türklüğe ve İslam’a çok önem veren bir hükümdardı. Öyle ki Timur kendi yazdığı yasasında ‘’Türklüğü yüceltmek için yaşa, Türk’e kılıç kaldıran eli kır!’’ diye bir madde ekletmiş ve bizzat hayattayken bu yasasına uymuştur. Mesela Sivas Teslim alındıktan sonra şehre barış için girmek isteyen Timur askerleri, Surlar üzerinde bulunan 4000 Ermeni Sipahinin saldırısına uğramış ve Timur bunu öğrenir öğrenmez gelerek Hendekler açtırarak Ermenileri canlı canlı gömdürtmüştür. Tabi ki sayı kaynaktan kaynağa değişmektedir. Diğer bir Türklüğe faydası ise bölgede Arap harfleri kullanılarak yazılan dili Timur kendisinde ve devletinde Uygur-Çağatay Türkçesini kullanarak göstermiştir. İslam Dinine Faydası olarak Alimlere ve Seyyidlere karşı çok yumuşak ve sevecen davranarak onları koruyup kollaması, Semerkant’a büyük İslam Alimlerini toplayarak ülkesinin dört bir yanına Medreseler, Camiler yaptırarak göstermiştir. Aynı zamanda bu günkü Pakistan’ın İslam devleti olmasını sağlamıştır. Gerek zorla gerekse şefkatle Hindistan-Pakistan yöresini İslam’la ciddi bir şekilde tanıştırmıştır. Timur’un çok daha fazla hizmetleri olsa’ da sadece bunlara değinmek istedim. Timur, asrının çok büyük fatihi olmuş ve hiç yenilmemiştir. İmparatorluk sınırları Otrar’dan İzmir’e kadar uzanmaktadır. Ayrıca oldukça acımasız bir Sünni hükümdarıdır. Ben bildiklerimi siz değerli okuyucularla paylaşmak istedim. Okuduğunuz için Teşekkür ederim.
MEVLÜT HAN ÇATALER
SEYDİŞEHİR ANADOLU İMAM HATİP LİSESİ ÖĞRENCİSİ
