خل الذنوب صغيرها وكبيرها ذاك التقى
واصنع كماش فوق أرض الشوك يحذر ما يرى
لا تحقرن صغيرة إن الجبال من الحصى
Hallizzunûbe sağîrahe ve kebîrahe zêkettukâ,
ve'sna' kemâşin fevka ardışşevki yehzeru mê yerâ,lê tahkiranne sağîraten innelcibêle min el hasâ.
Günahların küçüğünü de büyüğünü de bırak, işte takva budur,dikenli
bir yerde yürüyen kimsenin dikenlerden korunmak için elbisesini
topladığı gibi sen de haram ve günah ortamlarında ve her zaman her yerde dikkatli ol ve kendini küçük büyük demeden tüm günahlardan koru,
şu günah ( nasıl olsa) küçüktür, yapsam zararı yotur deme,baksana koca dağlar küçük taşlardan oluşuyor,(aynen böyle küçük günahlara ısrar etmek, insanı büyük günahlara düşürüyor.)
اول الذنوب الخطرة واول السيل القطرة
Evvelüzzunûbi el hatratu,
ve evvelüsseyli el katratu.
Günahlar ilk defa akla gelen bir anlık düşünce
ile başlıyor(Mücerret ve kahrî yani elde olmayan ve gelip geçen düşüncelerde sorumluluk yok) ,sel suları da bir damla ile başlıyor( Damla boğmuyor ama damlaya damlaya göl olur)
Nasıl ki sünnetler vacibin eksiğini kapatıyorsa, sünnetler ve vacipler de farzın eksiğini kapatıyorsa, farzıyla
vacibi ve sünnetiyle, müstehap ve mendubu
ile bütün ibadetler (mesela Eş'arî mezhebine göre) imanın bir parçası ise, yani ameller imandan sayılıyorsa, haramlar, ma'siyetler, günahlar tahrimen mekruhlar, hatta tenzihen mekruhlar İslam adabına muğayir ve munafi sözler fiiller ve davranışlar da, o oranda imanı zayıflatır,zira iman artar ve eksilir.
İman eksilince haliyle takva da zedelenir,hatta sıfırlanabilir.
Cevheret ut- tevhîd isimli akaid kitabında şöyle bir ibare var:
ورجحت زيادة الايمان
بما تزيد طاعة الانسان
Ve ruccihat ziyadet ül îymâni,bimê tezîdü tâ'at ül insâni.
İnsanın tâat ve ibadeti arttıkça imanının da
ziyadeleşeceği ve artacağı görüşü ağırlık kazanmıştır.
Maturîdî mezhebine göre ise, amel imandan bir cüz' değildir, dolayısıyla iman ne artar ne de eksilir, zira iman kalp ile tasdik dil ile ikrar ve a'zalarla tatbiktir.
Nesefi akaidi sahf:156.
Ey alemlerin rabbi olan Yüce Allah! Bizleri ve bütün mümin kardeşlerimizi küçük büyük bütün günahlardan ma'siyetlerden, haramlardan uzak eyle ve bizleri takva ehli kıl.Âmîn
Ahmet ÖZKAN
11 Eylül 2022 Pazar