Beyin insanın en önemli organı. Öğrenme programlı yaratılmış. Allah gözü görme, kulağı duyma, ayağı yürüme, dili konuşma, beyni de öğrenme programlı yaratmış. Beyin bilgi ile beslenir. Bu sebeple Kur’an’ı göndermiş ve kâinat kitabını yaratmış ve “Seni yaratan Rabb’inin adıyla oku!” buyurmuş. Öğrenmek beyni besler ve zekâyı geliştirir. Sevgili Peygamberimiz (sav), ilim Çin’de de olsa gidip alın, buyurur.
Çeşitli sebeplerle beyin arızalanabiliyor. ABD’d beyin mühendisleri kolları sıvamış, harıl harıl çalışıyorlar. Otizm, parkinson, depresyon, alzheimer (bunama) gibi hastalıklara çare bulma derdindeler. Bir yandan da unutmayı önlemek, daha zeki olmak, hafızasını daha güçlü hâle getirme gayretleri var.
Matematikçi Prof. Roger Penrosa, kuantum tabiatlı insan bilincinin efsunlanmasından söz ediyor.
Astronom Peter Diamandis, insanlığın ölümsüz bir gezegende zekâ ötesi bir hayata geçmesinden bahsediyor. Googgle tasarımcısı ve futurist Ray Kurzweil 2045’te insan ve makine arasındaki farkın kalkabileceğini öngörüyor.
Beyin araştırmacısı Prof. Theodare Berger, maymunlara hafıza protezi takmış, hayvanlara resimleri tanımayı öğretiyor. Belirli nöronlar görevi yerine getirince kaydediliyor. Maymunlara ilaç vererek öğrenilenleri unutturma çalışması yapıyor. Beyne takılan elektrotlarla doğru cevap verip hatırlamalarını sağlıyor.
Bu çalışmalar birçok sene sonra alzheirmer veya felçli hastalara yardım edecek seviyeye gelebilir. Prensip olarak elektronik protezler geliştirildiği takdirde hafızadaki delikleri kapamaya yardım edebilir.
Gen teknolojisinin önde gelen beyinlerinden Harvardlı Prof. George Church, bütün beyin aktivitelerinin ölçülmesine ön görüyor. Böyle bir tasavvur birkaç sene önce saçmalama kabul edilir ve gülünüp geçilirdi. Şimdilerde Amerika araştırma politikalarının hedefi hâline geldi. Bu hedefde Prof. Church’un büyük katkısı var.
Bu, komik bir girişim değil mi? Elektronik titreşimlerle yaklaşık 100 milyar sinir hücresinin faaliyetlerini kavramak mümkün mü? Beyin hücrelerinin 100 trilyonu bulan iletişim bağlantılarını takip etmek nasıl mümkün olabilir?
Prof. Church’un kabul ettiği temel prensip şu:
“Tabiat kanunlarına aykırı olmayan şey imkânsız değildir.”
Genetikteki tecrübeler, ona başlangıçta düşünülmesi bile mümkün olmayan minik başarıların nasıl kısa sürede otomatizasyona dönüştüğünü ve rutin hâline geliverdiğini gösterdi. Beyin araştırmalarında yeni metotlar, ilerlemeyi fevkalade hızlandırabilir. Nano sondaların yardımıyla moleküler ışık antenleriyle nöron aktiviteleri ölçülebilir. Bu ölçüm harika bir şekilde hızlanabilir. Prof. Church böyle tahminler yürütüyor.
Cesur ve korkusuzca altı arkadaşıyla bu ütopik projeyi yürütüyor Prof. Church.
ABD Başkanı Barack Obama, “Beyin İnisiyatifi” projesini “Amerika’nın gelecekteki en büyük projesi” olarak görüyor. Amaç, araştırmalar için gerekli araçları hazırlamak, nöronlar arası düşünme, bilgi alışverişi ve iletişim trafiğinin haritasını çıkarmak…
“Biz, daima rüyalar ve maceralar peşinde koşan bir milletiz.”diyor Obama.
Beyin araştırmaları hücumunu iktidarının hırslı araştırma projesi kabul ediyor. Bu projeye 100 milyon dolarlık mütevazı bir bütçe ayırdı. “Beyin araştırmalarında çok önemli bir noktadayız. Beyni anlamada bir devrimin eşiğindeyiz.”açıklamasını yaptı.
Brown Üniversitesi öğretim görevlisi ve araştırma komisyonu üyesi John Donoghue gelinen nokta ile ilgili şöyle diyor:
“Şimdiye kadar araştırmalar sözlük seviyesine ulaştı, şimdi ise kelimelerle anlamlı bir roman yazma basamağındayız. Gerçi araştırmacılar bugüne kadar farklı nöronların davranışlarını ve fonksiyonlarını biliyorlardı, beynin bütünü tomografi yoluyla aydınlatıldı. Şimdi sıra bilinmeye bölgeye, nöronlar arası sinirsel devrelerde olup bitenlere geldi. Sır burada yatıyor: Düşünme, hatırlama, hissetmenin sırları…”
Gelinen noktanın ötesine gidilebilirse devrim niteliği taşıyacak çalışmalar.
Sadece beyin aktivitelerini ölçmekle kalınmayacak, hücrelerin çalışmalarına artarak müdahale hedefleniyor. Nöron mühendislerinin amacı, beyinde onarımlar yapmak. Belki de bu sayede otizm, şizofreni, depresyon ve ruhsal bozukluklar çeken hastalara yardım edilebilir. Bugüne kadar psikiyatrik tedaviler başarısız oldu, yeni muayene metotları bulunabilir. Uzmanlar, sağlıklı bir insanın ruhsal yeteneklerinin teknik yardımlarla artırılmasından söz ediyorlar.
Dünyada 300 bin insan kulaklık kullanıyor, Argus II projesi ile körlerin bozuluş retinasına deriağı implantı yerleştirilip görmelerinin sağlanması çalışması yapılıyor.
Öncelikle hastalıkların iyileştirilmesi hedefleniyor. Travmatik hatıraların hafızadan silinmesi veya onların üzerine yeni bilgilerin yazdırılası söz konusu. (Der Spiegel,02.12.13, s.120)
Beyin bütün olarak mucize. Sinir hücreleri proteinlerden meydana geliyor. Protein; hayvansal gıdalarda bolca bulunuyor. Et, süt, yoğurt, tereyağı, kaymak hatta mercimek, nohut ve fasulyede bolca protein var. Proteinlerin düşünme, öğrenme, hissetme, fikir üretme kabiliyetleri yok. Bu maddeler insan beynine gelince bu becerileri nasıl öğreniyor?
Nasıl düşünüyor, nasıl hissediyor, nasıl geçmiş ve geleceği tasavvur ediyor? Önemli bilgileri beye nasıl kaydediyor ve geri çağırıyor? Hafıza nasıl çalışıyor?
Nöronları programlayan Yüce Allah, basit maddelere fevkalade, harikulade, mucize işler yaptırıyor. Beynin okuması, öğrenmesi, düşünmesi, plan ve program yapması, bilgileri kaydetmesi bizim elimizde olan bir beceri değil. Bilim adamları, hücrelerin bu marifetlerini öğrenip hastaları tedavi etmeyi başarmış değiller, bu yolda adım atmak istiyorlar.
Sağlıklı insanlar beyin mucizesi karşısında derin tefekküre dalmalı ve böylesi büyük bir nimeti bize veren Yüce Allah’a teşekkür etmeli. Mucize organımız beyni daha verimli kullanmayı öğrenmeli. Her beyin geliştirilebilir. Bunun için bilgi, öğrenme, tefekkür, araştırma ve eğitim faaliyetlerine ihtiyacımız var.
Beyin Vitamini: Beyin geliştirme aktivitelerini ve hafızayı verimli kullanma metotlarını öğrenmek isteyenlere Beyin Gücünü Etkili Kullanma Sanatı ve Dehanı Keşfet Zekânı ve Hafızanı Geliştir isimli Prof. Sefa Saygılı ve Doç. Ali Akben ile birlikte yazdığımız kitapları tavsiye ederim. Kitaba 444 24 14 veya www.kitapyurdu.com adresinden ulaşılabilir.