Seydişehir Mektubu(1923) Tarihçi Ercan Arslan

Konya’da yayınlanan Babalık Gazetesi’nin Seydişehir Muhabirinin 17 Aralık 1923’te göndermiş olduğu ve 24 Aralık 1923’te gazetede yayınlanan mektubunu sizlerle paylaşıyorum.

“Feyyaz yağmurları yağmakta, çiftçinin yüzü gülmektedir. Seydişehir ve Beyşehir şosesinde iki mühim köprü hitama ermiş demektir. Birisi güzel iki kâgir ayak temellere malik olup diğeri de o cesamette metindir. Kış yolculuğunda bu iki mahal savb-ı mürur denecek derecede ağır arabaları ziyade müşkülata uğratmakta idi.Tesviye-i terabyesi hitam bulmuş ve birçok granitleri ihzar eylemiş olan bu şosenin hayat-ı memleketle alakası şediddir. Fakat hulul eden mevsim-i şita ameliyenin tatilini mucip olmuştur. Kar Küpe Dağları denilen Torosun bu eteklerinde Seydişehir’ininhatt-ı balasında beyaz mantosuna büründü. Fakat şehre kadar inmeye henüz temayülat göstermemektedir.Şu günlerde havalar faslı  rebiiyeyi andırıyor. Bu cilve-i tabiiye,çiftçinin tohumunu toprağa vazine müsaadesinden başka bir şey değil.

Niçin havyar yapılmıyor?Karaviran Gölünden mebzul balık çıkmaktadır.Bu balıklar kesretli yumurtaya malik olduğundan maalesef ne teksiri cihetine gidilmekte ve ne de yumurtasından istifade için nehirde veya köylerde havyar yapılmaktadır. Bir vakitler Sarafim (İbranice Melek) isminde birisi burada hayli havyar ihzar ve pazar-ı ticarete  arz etmiş. Yalnız küçük balıkları tuzlayıp Konya’ya sevk ediyorlar. Gerek Beyşehir ve gerek Seydişehir Karaviran  Göllerindeiptidai usul ile balık avlanmaktadır.Telefon: Seydişehir’indeGencek’e dokuz saat mesafede  telefon yapılmış olup  o havali pek çok  istifade etmektedir. Direk ve telleri hitam bulmuş olan Kisecik ve Gökhüyük Karyeleri makineleri de faaliyettedir. Seydişehir’inden Bozkırın Saray’ından Çumra’ya ve Konya’ya mükemmel muhabere icra edildiği gibi  yakında Bozkır teli de Saraya rabt olunmak üzeredir. Beyşehir ile esasen muhabere edildiğinden o kaza vilayete rabt olunmuş demektir ki bu hususda Kaymakam Hami Bey  kazalar içinde birinciliği ihraz eylemiştir.Ilıcalarda bir tehlike: Şayan-ı temenni bir nokta var.Bu cihet ihmal değil herhalde imhal ediliyor. Seydişehri’ndeŞehr-i Velverid namında bir tepe var. Bu kısmı tarihidir.Mukaddema bir şehir yaşamış olan bu tepeciğin yeri semredar ağaçlarla muhat bahçeliklerdir.Zirvesinde birbirine mütenazır iki ılıca var. Birisinin yalnız duvarları üstü açık, diğerinin büyük çapta mermilerin hedefi olmuş kubbesi…”

Yeni Türk Devleti’nin kuruluşundan yaklaşık 3 yıl, Cumhuriyetin ilanından 2 ay geçmiş olduğu bir dönemde küçük bir Orta Anadolu kazası olan Seydişehir’de genel vaziyet ile alakalı yukarıdaki malumat oldukça önemlidir. Seydişehir’in yaklaşık yüz yıl önceki görünümü özetle bu idi. Dönemin Belediye Reisi Remzi Bey(Ülker), Kaymakamı ise Hadi Bey idi. Bugün kentimizde gelinen noktayı artı ve eksileriyle kavrayabilme adına geçen asrın Seydişehir’ini ulaşabildiğimiz kadar öğrenmeye ve tanımaya devam edeceğiz.

Kaynak: “Kazalarımızın Hâli”, Babalık Gazetesi, 15 Cemaziyelevvel 1342 (24 Aralık 1923)  Sayı:1378)